W trakcie roku szkolnego można pozbawić dyrektora stanowiska tylko w sytuacjach wyjątkowych, które uniemożliwiają dalsze prowadzenie placówki.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną burmistrza, któremu sąd I instancji unieważnił zarządzenie o odwołaniu dyrektorki przedszkola. W ocenie NSA zarzuty burmistrza były niezasadne.
– Pojęcie szczególnie uzasadnionych przypadków, które mogą być podstawą odwołania dyrektora placówki ze stanowiska w trakcie roku szkolnego, należy interpretować wąsko – podkreślała sędzia NSA Jolanta Rajewska.
Sąd zauważył, że ustawa o systemie oświaty posługuje się zarówno pojęciem „uzasadniony przypadek”, jak i „szczególnie uzasadniony przypadek”. To oznacza, że nie jest to rozróżnienie przypadkowe.
W ocenie NSA w sprawach administracyjnych nie można stosować kodeksu pracy i utożsamiać pojęcia szczególnie uzasadnionego przypadku z ciężkim naruszeniem obowiązków pracowniczych. Sąd kasacyjny potwierdził, że podstawą odwołania nauczyciela ze stanowiska dyrektora placówki w trakcie roku szkolnego mogą być tylko takie sytuacje, które uniemożliwiają jej dalsze prowadzenie. Zarządzenie burmistrza zawierało jedynie wyliczenie naruszeń pracowniczych. Nie wskazywał też, że placówka nie może dalej funkcjonować.
Spór w sprawie zainicjowała uchwała rady pedagogicznej przedszkola ze stycznia 2009 r., w której wyrażono wotum nieufności względem dyrektorki placówki. W konsekwencji nauczyciele zażądali od burmistrza odwołania jej ze stanowiska. We wniosku pedagodzy podkreślali m.in., że dyrektorka poniża pracowników i zaniedbuje swoje obowiązki.
Burmistrz najpierw przeprowadził postępowanie wyjaśniające, a potem wystąpił o opinię do kuratora oświaty. Ten potwierdził zasadność wotum nieufności i wskazując na ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych w rozumieniu art. 52 kodeksu pracy, opowiedział się za odwołaniem dyrektorki.
W marcu 2009 r. dyrektorka przedszkola została odwołana ze stanowiska bez wypowiedzenia. Pozbawiona stanowiska nauczycielka wniosła sprawę do sądu pracy i zaskarżyła do sądu administracyjnego zarządzenie burmistrza. Wojewódzki sąd administracyjny przyznał jej rację. Zauważył on bowiem, że podstawą odwołania skarżącej z funkcji dyrektora przedszkola w trakcie roku szkolnego był art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty.
Zgodnie z nim organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole lub placówce oświatowej w przypadkach szczególnie uzasadnionych, po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty może odwołać nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia. W ocenie sądu w przedmiotowej sprawie do takiej sytuacji nie doszło.
Wyrok jest prawomocny.
Sygn. akt I OSK 933/10
Szczególne powody zwolnienia
Anita Bogumił
adwokat z Warszawy
Sformuowanie „przypadki szczególnie uzasadnione” dotyczy tylko sytuacji wyjątkowych. Wtedy organ odwołujący ma pełne prawo ocenić, czy dalsze kierowanie przez dyrektora szkołą lub jej wyodrębnioną jednostką stanowi istotne zagrożenie dla jej funkcjonowania. W dotychczasowym orzecznictwie sądowym wykluczono z katalogu szczególnie uzasadnionych przypadków m.in. wotum nieufności wobec dyrektora szkoły wyrażone przez radę pedagogiczną.