Miejsce zamieszkania ubiegającego się o rentę rodzinną nie może być powodem odmowy jej przyznania.
– Osoby ubiegające się o renty rodzinne nie mogą być różnicowane według miejsca pobytu – mówi prof. Ewa Łętowska, sędzia TK.
Uznał on, że art. 9 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznający prawo obywatelom polskim do zaliczenia do emerytury okresów pracy za granicą, do której zostali skierowani przez polskie instytucje, tylko wówczas, gdy przebywają na terenie naszego kraju, jest niezgodny z konstytucją.
Wyrok jest efektem odpowiedzi na pytanie prawne sądu z Warszawy. Toczy się tam sprawa o rentę rodzinną, o jaką wystąpiła wdowa po ubezpieczonym. Jej zmarły mąż w styczniu 1981 roku przez 5 lat pracował po uzyskaniu zgody ministra pracy, płacy i spraw socjalnych w Kuwejcie. Po 1989 roku małżonkowie zamieszkali w Kanadzie, a w 1994 r. mąż zmarł. W 2007 r. wdowa wystąpiła do ZUS o rentę rodzinną. ZUS odmówił ze względu na zbyt krótki okres pracy jej męża, ale okres pracy w Kuwejcie nie został uwzględniony w stażu. Gdyby ubezpieczony mieszkał w Polsce i tu zmarł, okres pracy za granicą byłby doliczony do stażu. Zdaniem sądu odebranie takiego prawa osobom przebywającym poza Polską narusza m.in. zasadę równości.
Sędziowie TK zgodzili się z tą argumentacją. Prof. Ewa Łętowska zwróciła m.in. uwagę, że obecnie obowiązująca konstytucja z 1997 r. gwarantuje prawo do swobodnego przemieszczania, a ustawa emerytalna uwzględnia kapitał zgromadzony na koncie emerytalnym. Wyrok ten ma zastosowanie do sprawy toczącej się przed sądem pytającym. Natomiast TK zwrócił uwagę Ministerstwu Pracy i Polityki Społecznej, że konieczna jest kontrola przepisów pod względem ograniczania prawa wypłaty świadczeń ze względu na miejsce pobytu ubezpieczonego.
Sygn. akt P 31/09