W trakcie przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę przejmuje on wszystkich pracowników. Podlegają oni bez przerwy ubezpieczeniom społecznym.
ORZECZENIE
Pracownik był zatrudniony w firmie od września 2002 r. do 18 października 2004 r. Od czerwca 2003 r. do 18 października 2004 r. przebywał na urlopie wychowawczym. 19 października 2004 r. firma wraz z pracownikiem została przejęte przez nowego właściciela. Po przejęciu z pracownikiem została zawarta umowa o pracę na czas nieokreślony. W tym samym czasie pracownik wystąpił do pracodawcy o udzielenie mu zgody na kontynuowanie urlopu wychowawczego i otrzymał ją. W maju 2006 r. pracownik wystąpił do ZUS o wydanie zaświadczenia potwierdzającego zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia w nowej firmie. Ten wydał decyzję, w której stwierdził, że wnioskodawca nie podlegał ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu od dnia przejęcia przez nową firmę.
Od decyzji tej pracownik odwołał się do sądu I instancji. W ocenie sądu, w wyniku czynności przejęcia firmy doszło do przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę w trybie art. 231 par. 1 kodeksu pracy. Sąd podkreślił, że przejęcie firmy nie spowodowało przerwy w podleganiu pracownika ubezpieczeniom społecznym. Zmienił decyzję ZUS i uznał, że z tytułu zatrudnienia u nowego pracodawcy pracownik podlega nadal ubezpieczeniom społecznym.
ZUS odwołał się od tego wyroku do sądu apelacyjnego. Jego zdaniem firma nie została przejęta w trybie art. 231 k.p., bo przepis stanowi o przejściu zakładu pracy na nowego pracodawcę, a nie o przejęciu. Ponadto rozpoczął on prowadzenie nowej działalności gospodarczej na własny rachunek na podstawie nowego wpisu do ewidencji oraz zawarł z pracownikiem nową umowę o pracę. Przejął on także tylko jedną osobę zatrudnioną w poprzedniej firmie. ZUS wskazał, że jednym z nowych właścicieli był ojciec pracownika, co mogło doprowadzić do fikcyjnego zawarcia umowy o pracę.
W ocenie sądu umowa o pracę zawarta przez pracownika z nowym właścicielem (ojcem pracownika) nie mogła być traktowana jako kontynuacja zatrudnienia w poprzedniej firmie. Zdaniem sądu celem tej umowy, pomimo oświadczeń jej stron, nie było świadczenie pracy od dnia następnego po ustaniu stosunku pracy u dotychczasowego pracodawcy, a jedynie zachowanie przez pracownika uprawnień do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego. Sąd II instancji uwzględnił apelację organu rentowego.
Pracownik wniósł skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Ten wskazał, że w razie przejścia części lub całości zakładu pracy na nowego pracodawcę w trybie art. 231 k.p., przejęci zostają wszyscy zatrudnieni tam pracownicy, tj. także pracownice przebywające na urlopach wychowawczych. SN uznał, że dotychczasowy stosunek pracy wraz z prawem do udzielonego mu wówczas urlopu wychowawczego pozostawał nienaruszalny, bo nie nastąpiła likwidacja firmy, ale jej sprzedaż.
SN wskazał też, że bliskie pokrewieństwo ubezpieczonego z nowym właścicielem nie zabrania pozostawania ich w stosunkach pracy. Podkreślił, że zobowiązania pracownicze wynikające z umowy muszą być realne, a pracownik rzeczywiście musi świadczyć pracę. SN uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sądowi apelacyjnemu do ponownego rozpatrzenia.
Sygn. akt II UK 309/08