Przy obliczaniu zasiłku chorobowego osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą nie uwzględnia się wynagrodzenia za pracę.
ORZECZENIE
Od 1 stycznia 1999 r. jeden z łódzkich przedsiębiorców podlega nieprzerwanie ubezpieczeniu chorobowemu, jednak z różnych tytułów. Do 18 marca 2008 r. było to ubezpieczenie dobrowolne mające związek z prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej. Z kolei od 19 marca do 20 czerwca 2008 r. było to ubezpieczenie obowiązkowe przewidziane dla pracowników. Następnie od 21 czerwca przedsiębiorca powrócił do ubezpieczenia dobrowolnego, ale zachorował na początku lipca 2008 r. Kiedy ZUS wypłacił mu zasiłek chorobowy, okazało się, że jest on znacznie niższy od tego, którego oczekiwał po wielu latach ubezpieczenia. Został on bowiem naliczony od podstawy wymiaru odpowiadającej przychodowi za 10 dni czerwca 2008 r., kiedy to ponownie zaczął podlegać dobrowolnemu ubezpieczeniu. W związku z tym ubezpieczony złożył odwołanie od decyzji ZUS. Sąd rejonowy wydał korzystny dla niego wyrok. W jego ocenie wolą ustawodawcy było przyznanie ubezpieczonym posiadającym nieprzerwany okres ubezpieczenia chorobowego, łącznie dobrowolnego i obowiązkowego, prawa do zasiłku chorobowego z tytułu ubezpieczenia dobrowolnego.
Jednak ZUS nie zgodził się z takim stanowiskiem i złożył apelację od wyroku, zaskarżając go w całości. Sąd apelacyjny miał wątpliwości, jak postąpić w takim przypadku. Zwrócił się więc do Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie, czy przy ustaleniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem, do okresu 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, wlicza się także przychód z poprzednich okresów dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego oraz wynagrodzenie uzyskane przez ubezpieczonego z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia pracowniczego. Chodzi o sytuację, gdy podlegał on obowiązkowemu ubezpieczeniu w okresie przerwy trwającej dłużej niż 30 dni, ale przy zachowanej ciągłości ubezpieczenia chorobowego z różnych tytułów.
Sąd Najwyższy w podjętej uchwale stwierdził, że przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą bierze się pod uwagę przychód z niej uzyskiwany. Zaznaczył przy tym, że w tzw. ustawie zasiłkowej są dwie odrębne definicje wynagrodzenia za pracę oraz przychodu. Wykładnia językowa przepisów prowadzi więc do wniosku, zgodnie z którym wynagrodzenia z umowy o pracę nie można zaliczyć do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Są to bowiem dwie odrębne kategorie. Sąd Najwyższy wypowiedział się również w sprawie sumowania przychodów uzyskanych w okresie dobrowolnego ubezpieczenia społecznego. W jego ocenie jest to możliwe wtedy, gdy pomiędzy poszczególnymi okresami dobrowolnego ubezpieczenia nie występowały przerwy przekraczające 30 dni. Jeżeli będą one dłuższe, to nie można sumować okresów dobrowolnego ubezpieczenia, nawet jeśli w czasie ich trwania miało miejsce ubezpieczenie obowiązkowe.
Sygn. akt I UZP 9/09