Podstawą do zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne jest udokumentowanie przez przedsiębiorcę faktu, że nie może prowadzić działalności gospodarczej.
ORZECZENIE
Ubezpieczona odwołała się do sądu od decyzji ZUS, w której zakład stwierdził, że w kilkudziesięciu okresach podlegała obowiązkowi ubezpieczenia społecznego jako osoba prowadząca działalność gospodarczą. ZUS z tego powodu obciążył ją obowiązkami zapłaty zaległych składek. Ubezpieczona twierdziła, że nie opłacała składek, bo nie podlegała obowiązkowi ubezpieczenia, gdyż zawieszała wtedy działalność gospodarczą z powodu choroby. Zawieszenie to zgłaszała do ZUS i urzędu skarbowego. Nie przedstawiła jednak zaświadczeń lekarskich dokumentujących, że była niezdolna do pracy w tych okresach.
Sąd I instancji oddalił odwołanie, stwierdzając, że prowadzenie działalności z przerwami podyktowanymi potrzebami osobistymi, takimi jak chęć odpoczynku z uwagi na stan zdrowia, nie pozbawia tej działalności cechy ciągłości i skutkuje obowiązkiem płacenia składek. Sąd II instancji podzielił to stanowisko, uznając, że faktyczne niewykonywanie działalności gospodarczej nie oznacza zaprzestania jej prowadzenia i nie powoduje uchylenia obowiązku ubezpieczeniowego. Ubezpieczona zaskarżyła ten wyrok skargą kasacyjną.
Sąd Najwyższy oddalił jednak jej skargę. W uzasadnieniu wskazał, że definicja działalności gospodarczej, zamieszczona w przepisie art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. nr 173, poz. 1807 z późn. zm.), wskazuje, że działalność ta ma być z założenia działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany i wykonywaną w czasie z góry nieokreślonym. To z kolei oznacza, że przerwy w faktycznym jej prowadzeniu są, co do zasady, bez znaczenia. Przedsiębiorca ma oczywiście obowiązek zgłaszania wszelkich zmian związanych z prowadzoną działalnością. Taką zmianą może być również choroba przedsiębiorcy - a udokumentowana i usprawiedliwiona przerwa spowodowana chorobą może uzasadniać zwolnienie z opłacania składek za ten okres (wyrok z 11 stycznia 2005 r., I UK 105/04). W rozpatrywanej jednak przez SN sprawie takie rozwiązanie nie mogło mieć miejsca, gdyż ubezpieczona nie wykazała, że w spornych okresach nie prowadziła działalności gospodarczej z powodu choroby skutkującej jej niezdolnością do pracy.
Sygn. akt I UK 208/07