Zasądzenie odszkodowania za bezzasadne wypowiedzenie umowy o pracę nie zwalnia pracownika, który chce uzyskać odprawę, z obowiązku udowodnienia przyczyny rozwiązania stosunku pracy.
ORZECZENIE
Zwolniony pracownik wniósł o zasądzenie od byłego pracodawcy odszkodowania za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę oraz odprawy pieniężnej z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika.
Sąd I instancji uwzględnił te roszczenia. Pozwany złożył apelację. Sąd II instancji podzielił stanowisko sądu I instancji w sprawie bezzasadności wypowiedzenia umowy o pracę. Zakwestionował natomiast trafność zaskarżonego wyroku w części dotyczącej zasądzenia odprawy pieniężnej.
Zdaniem sądu II instancji, uznanie, że wskazane w oświadczeniu woli o wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyny były niekonkretne i nieprawdziwe, nie może automatycznie powodować przyjęcia, że podstawą zwolnienia były okoliczności niedotyczące pracownika, uzasadniające zasądzenie odprawy. Sąd I instancji nie ustalił rzeczywistej przyczyny rozwiązania stosunku zatrudnienia. Brak inicjatywy dowodowej ze strony pracownika w tym zakresie spowodował oddalenie przez sąd II instancji powództwa w części dotyczącej odprawy. Pracownik wniósł skargę kasacyjną.
Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że poszczególne jego roszczenia miały odmienną podstawę prawną. Te, które dotyczyły odszkodowania, wynikały z art. 45 par. 1 kodeksu pracy, a przesłanką ich uwzględnienia jest wykazanie przez pracownika, że dokonane przez pracodawcę wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony było nieuzasadnione lub nastąpiło z naruszeniem przepisów. Natomiast podstawę żądania wypłaty odprawy stanowił art. 8 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. nr 90, poz. 844 z późn. zm.).
Warunkiem zasądzenia tego świadczenia jest stwierdzenie, że do rozwiązania stosunku pracy doszło w ramach zwolnień grupowych lub indywidualnych z przyczyn niedotyczących pracownika. Korzystny dla niego wynik sporu o odszkodowanie nie powoduje automatycznego uznania zasadności równolegle dochodzonych roszczeń o odprawę pieniężną.
Przesłanką zasądzenia tego ostatniego świadczenia nie jest niezgodność z przepisami lub bezzasadność wypowiedzenia umowy o pracę, ale rozwiązanie stosunku pracy w ramach zwolnień grupowych lub indywidualnych z przyczyn niedotyczących pracownika. Przyczyny te muszą faktycznie zaistnieć, a ciężar ich udowodnienia obciąża pracownika.
Prawomocne zasądzenie na rzecz zwalnianej osoby odszkodowania z tytułu bezzasadnego wypowiedzenia umowy o pracę, bez jednoczesnego udowodnienia przez pracownika istnienia innej - niż podana w oświadczeniu woli pracodawcy - przyczyny rozwiązania stosunku pracy, i to przyczyny wyłącznej, nie upoważnia do uwzględnienia powództwa o odprawę z art. 8 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Z tych względów Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną.
Sygn. akt I PK 22/08