Pracownik dochodzący roszczeń z tytułu mobbingu powinien wykazać istnienie okoliczności świadczących o jego wystąpieniu. Wynika to z ogólnej reguły dowodowej, zawartej w art. 6 kodeksu cywilnego, według której ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Jakie fakty powinien wskazać i udowodnić pracownik, aby sąd uznał, że miał miejsce mobbing?
Przypomnijmy, iż na gruncie kodeksu pracy mobbing definiowany jest jako działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników (art. 942 par. 2 k.p.).
Aby mówić o wystąpieniu zjawiska mobbingu, wszystkie ustawowe przesłanki muszą być spełnione łącznie, a więc działania pracodawcy muszą być jednocześnie uporczywe i długotrwałe oraz polegać na nękaniu i zastraszaniu pracownika. Przy kwalifikowaniu określonych zachowań jako mobbing istotne jest również zaistnienie skutku działań pracodawcy w postaci wywołania u pracownika zaniżonej oceny przydatności zawodowej. Ponadto ważny jest cel działań podjętych przez pracodawcę wobec pracownika. Zachowanie pracodawcy powinno mieć na celu poniżenie lub ośmieszenie, izolowanie lub wyeliminowanie pracownika z zespołu.
Na przesłankę celowości działań pracodawcy zwrócił uwagę Sąd Najwyższy podkreślając, iż w postępowaniu sądowym, którego przedmiotem jest ustalenie ewentualnego stosowania mobbingu przez pracodawcę oraz przyznanie stosowanych świadczeń z tego tytułu, nie jest wystarczające stwierdzenie bezprawności działań podjętych wobec pracownika. Konieczne jest również wykazanie celu tych działań oraz ich ewentualnych skutków (por. wyrok SN z 5 października 2007 r., II PK 31/07).
W świetle przedstawionego stanowiska SN stwierdzenie bezprawności działań pracodawcy, polegających na nękaniu lub zastraszaniu pracownika oraz noszących cechy uporczywości i długotrwałości, nie przesądza jeszcze o istnieniu mobbingu. Bezprawne zachowanie pracodawcy nie może być kwalifikowane jako mobbing, jeśli nie ma podstaw do uznania, że zostało ono podjęte przez pracodawcę w określonym przez ustawę celu.