Od nowego roku zacznie obowiązywać minimalna stawka godzinowa, którą będą wypłacać podmioty angażujące zleceniobiorców. W 2017 r. wyniesie 13 zł. Zleceniodawcy będą też musieli zadbać o ewidencję godzin realizacji kontraktów
Minimalna stawka godzinowa obejmie osoby wykonujące umowy-zlecenia (art. 734 kodeksu cywilnego; dalej: k.c.) oraz umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.), w tym samozatrudnionych. Wysokość wynagrodzenia powinna być ustalona w umowie w taki sposób, aby za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług wynagrodzenie nie było niższe niż wysokość minimalnej stawki godzinowej, która w 2017 r. wyniesie 13 zł. Wysokość tej stawki determinuje kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę (dla zatrudnionych na podstawie stosunku pracy). Wzrost tego ostatniego powoduje podwyżkę stawki godzinowej dla zleceniobiorców.
W przypadku gdy wysokość wynagrodzenia ustalonego w umowie nie zapewnia wykonawcy otrzymania za każdą godzinę wynagrodzenia w wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej, przysługuje mu wynagrodzenie w wysokości obliczonej z uwzględnieniem minimalnej stawki godzinowej.
Nowe przepisy będą dotyczyły umów zawieranych od 1 stycznia 2017 r. oraz umów już wcześniej zawartych i obowiązujących po dniu wejścia w życie nowelizacji ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Nowa stawka nie obejmie natomiast zleceniobiorców, których umowy zakończyły się przed 1 stycznia 2017 r., a tylko wypłata wynagrodzenia za ich realizację przypadnie np. na styczeń 2017 r.
Ewidencja godzinowa
Minimalna stawka godzinowa ma zastosowanie do wszystkich wymienionych umów, bez względu na sposób ustalania wynagrodzenia (według stawki godzinowej, dziennej, tygodniowej, miesięcznej itp.). W celu sprawdzenia, czy została zapewniona godzinowa stawka minimalna, trzeba będzie rozpocząć prowadzenie rejestru przepracowanego czasu. Dotyczy to przede wszystkim zleceń odpłatnych w inny sposób niż godzinową stawką. Ci, którzy mieli ustalone wynagrodzenie godzinowe, i tak musieli odnotowywać liczbę godzin przeznaczonych na pracę. Tyle że u nich należy podnieść stawkę do 13 zł, jeżeli jest ona niższa, w drodze aneksu do umowy.
Trzeba zaznaczyć, że nadal zleceniobiorców nie będą obowiązywać żadne normy czasu pracy, takie jak pracowników, a więc normy dobowe czy tygodniowe. Wymiary czasu pracy oblicza się wyłącznie dla zatrudnionych na podstawie stosunku pracy. W przypadku zleceniobiorców chodzi tylko o zapis liczby godzin, jakie wykonawca spędził na wypełnianiu zleconych czynności. Zasady ustalania liczby godzin wykonania zlecenia powinny być wpisane do umowy zawartej przez strony. Można to zrobić również w formie aneksu do trwającej już umowy. W przypadkach braku umownych ustaleń co do sposobu potwierdzania liczby godzin zleceniobiorca przedkłada w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej (w terminie poprzedzającym termin wypłaty wynagrodzenia) informację na ten temat. Liczba godzin służy przeliczeniu stawki wynagrodzenia i ustaleniu wysokości wynagrodzenia do wypłaty. Przykładowo, jeśli z umowy zawartej na 2 tygodnie wynika wynagrodzenie 500 zł, to faktycznie zleceniodawca tyle wypłaci, jeśli zleceniobiorca wykona zadania w ciągu maksymalnie 38 godzin. Jeśli potrzebował jednak więcej czasu, stawka automatycznie spadnie poniżej 13 zł i konieczne będzie wyrównanie.
Wypłata wynagrodzenia
Przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi nie może się zrzec prawa do wynagrodzenia w wysokości wynikającej z minimalnej stawki godzinowej albo przenieść prawa do tego wynagrodzenia na inną osobę. Musi być ono dokonywane w formie pieniężnej, a nie np. częściowo w naturze.
Ponadto w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż jeden miesiąc wypłaty wynagrodzenia w wysokości wynikającej z minimalnej stawki godzinowej trzeba będzie dokonać co najmniej raz w miesiącu. Przy czym nie jest narzucone, że musi to być wynagrodzenie za miesiąc bieżący. Ważne, by zleceniobiorca uzyskał przynajmniej jedną płatność w miesiącu. Można więc wypłacić wynagrodzenie np. za styczeń w lutym (obliczone z uwzględnieniem minimalnej stawki godzinowej). Na wypłatę ewentualnej części wynagrodzenia przewyższającą minimum, strony mogą umówić się później.
Przedsiębiorca albo inna jednostka organizacyjna, na rzecz, której jest wykonywane zlecenie lub są świadczone usługi, zostali zobligowani do przechowywania dokumentów określających sposób potwierdzania liczby godzin oraz dokumentów potwierdzających tę liczbę godzin przez okres trzech lat od dnia, w którym wynagrodzenie stało się wymagalne (umowa, rachunki, faktury, informacje lub sprawozdanie, a także ewidencja prowadzona przez zleceniodawcę, gdy taka forma została określona przez strony umowy).
Wyłączenia ustawowe
Gwarancja wypłaty 13 zł za godzinę pracy nie dotyczy:
1) umów zleceń lub o świadczenie usług, jeżeli o miejscu i czasie wykonania zlecenia decyduje wykonawca i przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne;
2) umów dotyczących usług opiekuńczych i bytowych realizowanych poprzez prowadzenie rodzinnego domu pomocy na podstawie art. 52 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 930);
3) umów:
●pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej,
●utworzeniu rodziny zastępczej zawodowej lub rodzinnego domu dziecka,
●w przedmiocie prowadzenia rodzinnego domu dziecka,
●w przedmiocie pełnienia funkcji rodziny pomocowej,
●w przedmiocie pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego,
●w przedmiocie pełnienia funkcji wychowawcy wyznaczonego do pomocy w kierowaniu placówką opiekuńczo-wychowawczą typu rodzinnego, w przypadku gdy w tej placówce nie ma zatrudnionego dyrektora
– jeżeli ze względu na charakter sprawowanej opieki usługi są świadczone nieprzerwanie przez okres dłuższy niż jedna doba;
4) umów dotyczących usług polegających na sprawowaniu opieki nad grupą osób lub osobami podczas wypoczynków lub wycieczek – jeżeli ze względu na charakter sprawowanej opieki usługi są świadczone nieprzerwanie przez okres dłuższy niż jedna doba;
5) umów dotyczących usług opieki domowej nad osobą niepełnosprawną, przewlekle chorą lub w podeszłym wieku, gdy w związku z ich wykonywaniem osoba świadcząca usługi zamieszkuje wspólnie z podopiecznym w jego mieszkaniu lub domu, a ze względu na charakter sprawowanej opieki usługi są świadczone jednej osobie lub wspólnie zamieszkującej rodzinie nieprzerwanie przez okres dłuższy niż jedna doba, z wyjątkiem przypadku świadczenia usług we wszelkich placówkach zapewniających całodobowe usługi dla osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych lub w podeszłym wieku.
Przez wynagrodzenie prowizyjne, o którym mowa w punkcie 1, należy rozumieć wynagrodzenie uzależnione od wyników:
1) uzyskanych przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi w ramach wykonania czynności, lub
2) działalności przedsiębiorcy albo innej jednostki organizacyjnej, na rzecz których jest wykonywane zlecenie lub są świadczone usługi
– takich jak liczba zawartych umów lub ich wartość, sprzedaż, obrót, pozyskane zlecenia, wykonane usługi lub uzyskane należności. Powyższe wyłączenie nie dotyczy, więc np. usług sprzątania, ochrony mienia, dozorców czy opiekunek do dzieci. ©℗
Podstawa prawna
Ustawa z 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za prace? oraz niekto´rych innych ustaw (Dz.U. poz. 1265).
Art. 734 i 750 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.).