Pracodawca wręczył 10 października wypowiedzenia umów o pracę (zarówno zmieniające, jak i rozwiązujące) kilku pracownikom, których obowiązuje trzymiesięczny okres wypowiedzenia. Tym samym okres wypowiedzenia kończy się 31 stycznia 2017 r.
W związku z tym powstały następujące wątpliwości:
1. Od której daty liczy się okres wypowiedzenia, w którym pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub w którym pracownikowi przysługują dni zwolnienia na poszukiwanie pracy?
2. Kiedy minie połowa okresu wypowiedzenia, do której pracownik może złożyć oświadczenie o odrzuceniu zaproponowanych nowych warunków pracy?
JEST PROBLEM! URZĄD WYJAŚNIA
Umowa o pracę rozwiązuje się przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem). Terminy upływu (końcowe) okresów wypowiedzenia obejmujących tydzień lub miesiąc lub ich wielokrotność kończą się (i tym samym stosunek pracy ustaje) odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca.
Zmiana w orzecznictwie
Kodeks pracy nie zawiera natomiast regulacji wskazujących daty, od których okresy wypowiedzenia rozpoczynają swój bieg. W tej sprawie wypowiadał się Sąd Najwyższy, który początkowo uznawał, że okresy wypowiedzenia mają charakter sztywny, a w konsekwencji okres wypowiedzenia umowy o pracę oznaczony w miesiącu rozpoczyna się z pierwszym dniem miesiąca, a nie z dniem złożonego przed rozpoczęciem tego okresu oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę (wyroki: z 30 lipca 1981 r., sygn. akt I PR 63/81, oraz z 8 listopada 1988 r., sygn. akt I PRN 48/88).
Jednak w najnowszym orzecznictwie SN dominuje pogląd, w myśl którego rozpoczęcie biegu okresu wypowiedzenia następuje od daty złożenia przez stronę (pracodawcę lub pracownika) drugiej stronie stosunku pracy oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o pracę. Przy czym kodeks pracy nie określa, kiedy oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę zostaje uznane za skutecznie złożone. W związku z powyższym w tym zakresie – poprzez art. 300 kodeksu pracy (dalej: k.p.) – znajduje odpowiednio zastosowanie art. 61 kodeksu cywilnego, co pozwala na przyjęcie, że oświadczenie woli o wypowiedzeniu umowy o pracę uznaje się za skutecznie złożone drugiej stronie (adresatowi) z chwilą, gdy dotarło do adresata w taki sposób, iż miał on możliwość zapoznania się z jego treścią.
Zgodnie z wyrokiem z 28 czerwca 2005 r. (sygn. akt III PK 44/05) przez użyty w art. 60 k.p. zwrot „w okresie wypowiedzenia” należy rozumieć czas od dokonania wypowiedzenia (złożenia pracownikowi przez pracodawcę oświadczenia woli o wypowiedzeniu) do upływu okresu wypowiedzenia (rozwiązania umowy o pracę).
W wyroku z 12 lipca 2012 r. (sygn. akt II PK 300/11) SN uznał, że okresy wypowiedzenia nie mają charakteru okresów sztywnych. Do przedłużenia okresu wypowiedzenia dochodzi z mocy przepisów o terminach wypowiedzenia, gdy pracodawca złoży oświadczenie woli w innym dniu niż sobota lub ostatni dzień miesiąca (art. 30 par. 21 k.p.). Sąd przyjął, że okres wypowiedzenia to czas, który ma upłynąć od złożenia oświadczenia woli o wypowiedzeniu do dnia rozwiązania stosunku pracy z mocy oświadczenia woli o wypowiedzeniu. Okres wypowiedzenia zaczyna więc biec od momentu skutecznego złożenia stosownego oświadczenia woli, kończy się jednak w terminach ustawowo oznaczonych (ostatni dzień miesiąca, sobota), musi bowiem wynosić wielokrotność tygodnia lub miesiąca.
Podobnie w wyroku z 26 kwietnia 2011 r. (sygn. akt II PK 302/10) Sąd Najwyższy przyjął, że ustawowe okresy wypowiedzenia mają charakter okresów minimalnych, z tym że w granicach wyznaczonych w art. 18 k.p. dopuszczalna jest również ich zmiana, nie tylko przez skrócenie, lecz także poprzez wydłużenie. Jeśli ustawodawca łączy pewne skutki prawne z okresem wypowiedzenia (np. art. 37, art. 60, art. 1671 k.p.), to należy przez to rozumieć okres od dnia złożenia oświadczenia woli o wypowiedzeniu do dnia rozwiązania umowy o pracę, choćby faktycznie był on dłuższy niż okres wypowiedzenia określony w art. 36 par. 1 k.p. Od dnia następnego po dokonaniu wypowiedzenia (złożenia oświadczenia woli w tym przedmiocie) pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu na podstawie art. 1671 k.p.
Więcej czasu
W związku z powyższym należy stwierdzić, że okresy wypowiedzenia nie mają sztywnego charakteru, lecz są w istocie okresami minimalnymi, a rozpoczęcie biegu okresu wypowiedzenia następuje z chwilą dotarcia oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o pracę do adresata w taki sposób, że miał on możliwość zapoznania się z jego treścią.
Oznacza to zatem, że pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego bez jego zgody w okresie wypowiedzenia biegnącym od 11 października 2016 r. do 31 stycznia 2017 r. W tym samym okresie pracownik może skorzystać z dni zwolnienia na poszukiwanie pracy.
Z kolei połowę okresu wypowiedzenia, do którego pracownik może złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków pracy i płacy w przypadku ich wypowiedzenia przez pracodawcę, wyznacza dzień przypadający w połowie okresu od dnia następującego po złożeniu przez pracodawcę oświadczenia o wypowiedzeniu warunków pracy i płacy a ostatnim dniem miesiąca, w którym upływa termin wypowiedzenia. Oznacza to, że takim dniem będzie dzień przypadający w połowie okresu między 11 października 2016 r. a 31 stycznia 2017 r. – tj. 6 grudnia 2016 r.
ⒸⓅ
Podstawa prawna
Art. 18, 30, 37, 42 i 1671 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666).
Art. 61 par. 1 oraz art. 112 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U z 2016 r. poz. 380 ze zm.).