Osoby zajmujące się swoimi potomkami bez drugiego rodzica nie muszą pobierać alimentów, gdy starają się o becikowe. Są one natomiast wymagane przy zasiłku.
Czy dla samotnych rodziców jest wyższe kryterium
Pani Justyna po śmierci męża samotnie wychowuje dwie córki. Czy przy składaniu wniosku o świadczenie wychowawcze lub inne formy pomocy finansowej przepisy przewidują preferencje dla samotnych rodziców, np. w postaci wyższego kryterium dochodowego?
NIE
Nabycie prawa do zasiłków rodzinnych łącznie z dodatkami oraz 500 zł na pierwsze dziecko jest uzależnione od spełnienia odpowiedniego kryterium dochodowego. Jednak pod tym względem osoby samotnie wychowujące dzieci nie mogą liczyć na żadne dodatkowe uprawnienia, takie jak większa wysokość progu. Jest ona taka sama dla wszystkich rodziców niezależnie od tego, czy dziecko wychowuje się w pełnej, czy niepełnej rodzinie. Również kwoty poszczególnych świadczeń nie są podwyższane z powodu tego, że rodzic sam zajmuje się dziećmi.
Podstawa prawna
Art. 5 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. poz. 1518 ze zm.).
Art. 5 ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. poz. 195 ze zm.).
Czy należy się pomoc z Funduszu Alimentacyjnego
Pani Małgorzata rozstała się z ojcem dwójki swoich dzieci. Ma na nie przyznane alimenty, ale mężczyzna uchyla się od płacenia. Również podjęte przez komornika działania nie przyniosły rezultatów. Kobieta składała wniosek o zasiłek i dodatek dla samotnego rodzica, ale tego drugiego nie otrzymała, chociaż z zasądzonych przez sąd alimentów nie otrzymuje ani złotówki. Czy w takiej sytuacji może się ubiegać o świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego?
TAK
Samotny rodzic, który ma ustalone alimenty na dzieci, ale ich egzekucja okazała się nieskuteczna, nie może wprawdzie otrzymywać zasiłku rodzinnego łącznie z dodatkiem dla osoby zajmującej się potomkami (przysługuje jej tylko ten pierwszy), ale może się ubiegać o świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego (FA). Są one przyznawane w wysokości bieżąco zasądzonych alimentów, chociaż nie może to być więcej niż 500 zł miesięcznie na dziecko. Podstawowym warunkiem otrzymywania wsparcia z funduszu jest spełnianie kryterium dochodowego, które wynosi 725 zł w przeliczeniu na członka rodziny. Co istotne, świadczenia z FA mogą być przyznane nie tylko samotnym rodzicom, ale też takim, którzy zawarli związek małżeński, bo decydujące znaczenie ma to, że nie otrzymują należnych im alimentów na dzieci.
Podstawa prawna
Art. 9 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 169 ze zm.).
Czy są dodatkowe warunki przy 500 zł na dziecko
Pani Agnieszka będzie składać wniosek o przyznanie świadczenia wychowawczego na urodzoną we wrześniu córkę. Z jej ojcem rozstała się, kiedy była w ciąży, i nie wystąpiła jeszcze do sądu o ustalenie alimentów. Czy stanowi to przeszkodę do uzyskania 500 zł na dziecko?
NIE
Wprawdzie przy świadczeniach z programu 500+ obowiązuje ta sama definicja osoby samotnie wychowującej dziecko co przy zasiłku rodzinnym, ale w przeciwieństwie do niego przepisy nie zawierają wymogu zasądzenia alimentów. To też oznacza, że samotny rodzic ubiegający się o 500 zł na pierwsze dziecko, kiedy jego przyznanie jest uzależnione od spełniania kryterium dochodowego, nie musi wykazywać drugiego rodzica w składzie rodziny i w konsekwencji dostarczać informacji o osiągniętych przez niego dochodach.
Podstawa prawna
Art. 2 pkt 13 ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. poz. 195 ze zm.).
Czy będzie dodatek dla samotnego rodzica
Pan Karol po śmierci żony samotnie zajmuje się trojgiem dzieci. Czy prócz zasiłku rodzinnego może otrzymać również dodatkowe świadczenie związane z samotnym wychowywaniem małoletnich?
TAK
Wśród siedmiu dodatków, które przysługują do zasiłku rodzinnego, jest jeden przeznaczony właśnie dla osób samotnie opiekujących się dziećmi. Od 1 listopada, kiedy zacznie się nowy okres wypłaty świadczeń rodzinnych, będzie on wynosił 193 zł miesięcznie na dziecko, ale nie więcej niż 386 zł na wszystkie. Zgodnie z przepisami dodatek będzie przyznany, gdy na potomka nie zostały zasądzone alimenty, ponieważ drugi z rodziców nie żyje, ojciec jest nieznany lub powództwo o ich ustalenie zostało odrzucone przez sąd. Czytelnik jako wdowiec może więc otrzymywać ten dodatek, ale osoba, która po rozwodzie samotnie wychowuje dziecko i ma na nie zasądzone alimenty, nie jest do niego uprawniona. Jest to związane z tym, że wprawdzie jako samotny rodzic ma prawo do zasiłku, ale nie spełnia przesłanki do uzyskania dodatku. Rodzic uprawniony do tego dodatku powinien też pamiętać, że kiedy np. weźmie ślub lub będzie miał kolejne dzieci z nowym partnerem (nie musi być jego małżonkiem), straci prawo do dodatku, ponieważ przestanie spełniać przesłankę bycia osobą samotnie wychowującą potomka. Niektóre sądy administracyjne uznają jednak w takich sytuacjach, że mimo wynikających z przepisów wymogów ma prawo otrzymywać dodatek dla samotnego rodzica. Dlatego jeśli odwoła się od negatywnej decyzji gminy, może ona zostać uchylona.
Podstawa prawna
Art. 11a ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. poz. 1518 ze zm.).
Czy do wypłaty becikowego muszą być alimenty
Pani Joanna urodziła w sierpniu syna, którego wychowuje samotnie i nie ma na niego zasądzonych alimentów od ojca. Zamierza złożyć wniosek o przyznanie becikowego. Czy tak jak przy zasiłku rodzinnym, alimenty są potrzebne do uzyskania tego świadczenia?
NIE
Wprawdzie jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka – nazywana potocznie becikowym – należy do świadczeń rodzinnych, to jednak przepisy nie wymagają w tym przypadku ustalenia alimentów jako jednego z warunków uzyskania wsparcia. W stosunku do becikowego obowiązuje ta sama reguła co przy 500 zł na dziecko. Jeżeli więc osoba, która składa wniosek o becikowe, oświadcza, że wychowuje samotnie dziecko, to bez względu na to, czy ustalono ojcostwo, do jego przyznania nie musi mieć zasądzonych alimentów. Drugi z rodziców nie jest wtedy wpisywany do składu rodziny, a jego dochody nie są potrzebne do ustalenia prawa do becikowego, które jest uzależnione od kryterium dochodowego.
Podstawa prawna
Art. 15b ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. poz. 1518 ze zm.).
Czy opiekun otrzyma świadczenie rodzicielskie
Pani Weronika została we wrześniu matką. Ponieważ jest bezrobotna, nie ma prawa do zasiłku macierzyńskiego z ZUS. W ośrodku pomocy społecznej poinformowano ją, że może złożyć wniosek o świadczenia rodzicielskie. Czy otrzyma tę formę wsparcia jako samotny rodzic?
TAK
Świadczenie rodzicielskie to specjalna forma wsparcia przeznaczona dla osób, które po urodzeniu dziecka nie mogą otrzymywać zasiłku macierzyńskiego, w tym bezrobotnych, studiujących oraz pracujących na umowach cywilnoprawnych. To, czy matka wychowuje samotnie potomka, czy z jego drugim rodzicem, nie ma znaczenia przy ustalaniu uprawnienia do tego świadczenia. Osoba, która sama zajmuje się dzieckiem, nie musi więc mieć zasądzonych na nie alimentów, aby otrzymywać wynoszące 1 tys. zł miesięcznie świadczenie.
Podstawa prawna
Art. 17c ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. poz. 1518 ze zm.).
Czy do zasiłku są potrzebne alimenty
Pani Klaudia rozstała się z ojcem dwójki swoich dzieci. Ma na nie zasądzone alimenty. Czy ich ustalenie jest potrzebne do tego, aby mogła się ubiegać o zasiłek rodzinny na synów?
TAK
Na potrzeby przyznawania świadczeń rodzinnych przyjęta została definicja samotnego rodzica, która wskazuje, że jest nim panna, kawaler, wdowa, wdowiec, osoba rozwiedziona lub będąca w separacji, chyba że wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z jego rodzicem. Jednak aby samotny rodzic mógł otrzymać zasiłek rodzinny, konieczne jest też spełnienie dodatkowego warunku – musi mieć zasądzone alimenty na dzieci. Jeśli ich nie ma, do składu rodziny powinien podać drugiego z rodziców, a jego dochody będą brane pod uwagę przy sprawdzaniu, czy spełnione jest kryterium dochodowe. Przepisy uwzględniają jednak również sytuacje, gdy brak alimentów nie będzie barierą do uzyskiwania zasiłku na dziecko. Samotny rodzic będzie miał prawo do niego, o ile nieustalenie alimentów jest spowodowane tym, że drugi z rodziców dziecka nie żyje, ojciec jest nieznany, pozew o ich ustalenie został oddalony przez sąd. Ponadto może się zdarzyć, że sąd zobowiąże tylko jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka, nie obligując drugiego do płacenia alimentów. Wtedy również samotny opiekun może się ubiegać o zasiłek. Natomiast w każdym innym przypadku, np. gdy jeden rodzic świadomie nie decyduje się dochodzić alimentów od drugiego lub otrzymuje od niego pieniądze na dzieci, ale nie w formie przyznanych przez sąd, musi liczyć się z tym, że ośrodek pomocy społecznej odmówi prawa do zasiłku.
Podstawa prawna
Art. 3 pkt 17a i art. 7 pkt 5 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. poz. 1518 ze zm.).