Zawieszenie działalności może nastąpić na okres nie dłuższy niż 24 miesiące.
W myśl obecnie obowiązującej ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (weszła w życie 20 września 2008 r.) zawieszenie działalności dotyczy jedynie przedsiębiorców, którzy nie zatrudniają pracowników.
Jeżeli działalność wykonywana jest w formie spółki cywilnej, jej zawieszenie jest skuteczne pod warunkiem zawieszenia działalności przez wszystkich wspólników. Nie jest więc możliwe zawieszenie działalności przez jednego ze wspólników, gdy spółka w dalszym ciągu będzie prowadziła działalność.

Zgłoszenie zawieszenia

Przedsiębiorca, który zamierza zawiesić działalność, musi złożyć do ewidencji działalności gospodarczej informację o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej. Zgłoszenie to powinno zawierać:
• oznaczenie przedsiębiorcy,
• numer ewidencyjny PESEL, jeżeli taki posiada,
• oznaczenie miejsca zamieszkania i adres przedsiębiorcy,
• wskazanie okresu, na jaki następuje zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej.
Wraz ze zgłoszeniem przedsiębiorca powinien złożyć oświadczenie o niezatrudnianiu pracowników. Ponadto prowadzący działalność musi również poinformować ZUS o zawieszeniu prowadzenia działalności gospodarczej.
W okresie od 20 września 2008 r. do 30 marca 2009 r. obowiązują dotychczasowe zasady składania dokumentów ubezpieczeniowych. Zawieszenie wykonywania działalności powoduje obowiązek przekazania do ZUS wyrejestrowania płatnika składek oraz wyrejestrowania z ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego lub tylko z ubezpieczenia zdrowotnego poprzez złożenie formularza ZUS ZWPA i formularza ZUS ZWUA z kodem przyczyny wyrejestrowania odpowiednio płatnika i ubezpieczonego (600). Natomiast wznowienie wykonywania działalności powoduje obowiązek przekazania do ZUS zgłoszenia płatnika składek na formularzu ZUS ZPA albo ZUS ZFA oraz zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego albo tylko ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZUA albo ZUS ZZA.
Od 31 marca 2009 r. zawieszenie działalności gospodarczej, a także jej wznowienie będzie następowało na wniosek przedsiębiorcy złożony na piśmie właściwemu organowi ewidencyjnemu, a w przypadku przedsiębiorców podlegających obowiązkowi wpisu do KRS - właściwemu sądowi rejestrowemu. Informacja o tym będzie przekazywana przez organ ewidencyjny drogą elektroniczną w terminie siedmiu dni do oddziału ZUS.

Okres zawieszenia

Zawieszenie działalności może nastąpić na okres nie krótszy niż miesiąc ani też dłuższy niż 24 miesiące.
Zawieszenie wywiera skutki prawne w zakresie ubezpieczeń społecznych od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca dokonał zgłoszenia zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, do ostatniego dnia miesiąca, w którym przedsiębiorca dokonał zgłoszenia wznowienia wykonywania działalności gospodarczej. Z przywołanej zasady wynika, iż przykładowo przedsiębiorca, który zawiesi prowadzenie działalności od 10 grudnia do 2 lutego, składek na ubezpieczenia społeczne nie będzie opłacał za okres od 1 stycznia do 28 lutego.
W okresie zawieszenia wykonywania działalności przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów.
Przedsiębiorca w okresie zawieszenia działalności może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą oraz wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa.

Nie zawsze bez deklaracji

Z dodanego do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych art. 36a ust. 3 wynika, że za okres zawieszenia wykonywania działalności przedsiębiorca nie będzie miał obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej oraz opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Jednak wydaje się, iż czasem mimo zawieszenia działalności deklarację oraz raporty będzie musiał złożyć, bo taki obowiązek wynika z innych przepisów. Przykładowo, gdy w okresie zawieszenia działalności będzie wypłacał zaległe wynagrodzenie pracownikom czy też zleceniobiorcom, których w miesiącu wypłaty już nie będzie zatrudniał, to od tego wynagrodzenia konieczne będzie naliczenie składek, wykazanie ich w dokumentach rozliczeniowych składanych do ZUS oraz oczywiście ich opłacenie.