Sytuacje, gdy trzeba w pracy zostać po godzinach nie należą do rzadkości, szczególnie w przedsiębiorstwach prywatnych. Zgodnie z kodeksem pracy (art. 128. § 1) czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. I za każdą tak przepracowaną godzinę należy się pracownikowi dodatkowy czas wolny od pracy lub wynagrodzenie które musi być wypłacane co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie (nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego).
Dodatek i dni wolne za nadgodziny
Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości:
- 100% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:
a) w nocy
b) w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy
c) w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy
- 50% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu
Co może pracownik, gdy szef nie płaci pensji?
Dodatek przysługuje także za każdą godzinę pracy nadliczbowej z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Zaś w stosunku do pracowników wykonujących stale pracę poza zakładem pracy wynagrodzenie wraz z dodatkiem może być zastąpione ryczałtem.
Istnieje też możliwość, że w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych pracodawca, na pisemny wniosek pracownika, może udzielić mu w tym samym wymiarze czasu wolnego od pracy. Pracodawca może też w takim przypadku udzielić czas wolny do pracy bez wniosku pracownika, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych, jednakże nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy. W obu przypadkach dodatek za nadgodziny wówczas nie przysługuje. Prawa do wynagrodzenia oraz dodatku za nadgodziny nie ma kadra zarządzająca, zaś kierownicy mają takie prawo tylko za pracę w nadgodzinach w niedzielę i święta (chyba, że dostali za taką pracę dodatkowe dni wolne).
Kiedy pracownik musi zostać w pracy "po godzinach"?
Pozew do sądu
Pracownik otrzymał pensję, ale bez wliczenia nadgodzin. Jeśli rozmowy wyjaśniające nic nie pomogą nie oznacza to od razu, że nic nie da się w tej sprawie zrobić. Po pierwsze, zgodnie z kodeksem pracy pracodawca, na żądanie pracownika, jest obowiązany udostępnić do wglądu dokumenty, na których podstawie zostało obliczone jego wynagrodzenie. W ten sposób można czarno na białym ustalić, jak została wyliczona pensja, która - według odczucia pracownika - nie zawiera nadgodzin.
Gdy pracownik uzna, że nie ma możliwości wyjaśnienia sprawy polubownie ma prawo złożyć prosty pozew o zapłatę.