Przesunięcie wypłat wynagrodzenia z etatu nie spowoduje powstania obowiązku odprowadzenia należności z działalności gospodarczej. Nawet zdaniem ZUS nie można bowiem literalnie interpretować przepisów.
Ogólna zasada, zgodnie z którą przedsiębiorca nie musi odprowadzać składek na ubezpieczenie społeczne w przypadku, gdy pracuje także na etacie, jest powszechnie znana. Warunkiem jest to, aby przychód (wynagrodzenie) z umowy o pracę był równy co najmniej aktualnej stawce najniższego wynagrodzenia. Osiągnięcie przychodu oznacza jednak postawienie pensji do dyspozycji pracownika. Co więc w sytuacji, gdy pracownik osiągnąłby w niektórych miesiącach skumulowane wynagrodzenie, a w niektórych nie wypłacono by mu go w ogóle? Jaki będzie to miało wpływ na obowiązek opłacania składek z działalności gospodarczej? Taką wątpliwość powzięła nauczycielka, która jednocześnie prowadzi małą firmę. Jej sytuacja jest o tyle specyficzna, że wynagrodzenie za grudzień nie jest wypłacane tak jak w przypadku pozostałych miesięcy 10. dnia następnego miesiąca, ale już w grudniu. Oznacza to, że w grudniu otrzymuje więc dwie pensje – za styczeń i za grudzień, za to w styczniu nie osiąga przychodu z etatu. Zdaniem wnioskodawczyni w takiej sytuacji, mimo że nie osiągnęła przychodu w styczniu, także za ten miesiąc nie będzie musiała opłacać składek na ubezpieczenie społeczne, a tylko na ubezpieczenie zdrowotne.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych podzielił takie stanowisko w interpretacji wydanej 30 czerwca 2016 r., nr 276 (znak DI 100000/43/606/2016). Organ rentowy zwrócił uwagę na brzmienie art. 9 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym opłacanie składek z innych, pozapracowych tytułów nie jest konieczne, o ile z etatu osiąga się wynagrodzenie (miesięczne) co najmniej minimalne. Zdaniem ZUS przyjęcie literalnego rozumienia tego przepisu prowadziłoby do sytuacji, w której obowiązek opłacania składek także z innych tytułów powstawałby zawsze wtedy, gdy pracownik byłby chory lub nie otrzymywałby w ogóle należnego wynagrodzenia. Podkreślił, że inne tytuły ubezpieczeń (tak w jak w przypadku wnioskodawczyni – działalność gospodarcza) mają charakter dobrowolny tak długo, jak trwa stosunek pracy. Nie ma znaczenia, czy i kiedy otrzymuje umówione wynagrodzenie.
Pracownik może więc otrzymywać pensję wcześniej, później albo nie otrzymać jej wcale, a nie będzie to miało wpływu ma konieczność opłacania dodatkowych składek. Wnioskodawczyni także w styczniu będzie mogła więc opłacić od firmy tylko składkę zdrowotną.
Nie ma znaczenia, czy pracownik otrzymał pensję. I tak nie będzie musiał odprowadzać składek z dodatkowej działalności.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 1 pkt 1 i 5, art. 9 ust. 1 i ust. 1a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 963).
Art. 10 ust. 1 i 5 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.).