Zasiłek chorobowy przysługuje osobie, która stała się niezdolna do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego - obowiązkowego (głównie osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę) lub dobrowolnie (między innymi osoby zatrudnione na umowie zlecenia).
Jednak nabycie prawa do zasiłku chorobowego jest uzależnione od posiadania odpowiedniego okresu ubezpieczenia, czyli tzw. okresu wyczekiwania. W związku z tym prawo do zasiłku chorobowego (oraz wynagrodzenia chorobowego) przysługuje pracownikowi dopiero po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, jeśli podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu, a aż po upływie 90 dni, jeżeli pracownik jest ubezpieczony dobrowolnie.
Przy czym do tego czasu wlicza się wszystkie poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego - zarówno obowiązkowego, jak i dobrowolnego - jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.
Pewnym grupom pracowników prawo do zasiłku chorobowego przysługuje jednak już od pierwszego dnia pracy, czyli od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego. Chodzi o:
- absolwentów szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym (lub do niego przystąpili) w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych,
- ubezpieczonych obowiązkowo, którzy posiadają wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego,
- posłów i senatorów, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji.
Od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego zasiłek chorobowy przysługuje również, jeśli pracownik stał się niezdolny do pracy na skutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy. Definicję wypadku w drodze do pracy lub z pracy znajdziesz tutaj Nie ma także okresu karencji, gdy niezdolność do pracy powstała w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, jednak wtedy świadczenie jest wypłacane z ubezpieczenia wypadkowego. Więcej o wypadku przy pracy przeczytasz tutaj
Uprawniony do świadczenia przez pierwszy okres choroby, czyli 33 dni, otrzyma wynagrodzenie chorobowe od pracodawcy. Wyjątkowo ZUS wypłaci świadczenie od samego początku, jeżeli pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników.
Natomiast od 34 dnia niezdolności do pracy ZUS wyręcza pracodawcę i wypłaca osobom ubezpieczonym zasiłek chorobowy. Jak otrzymać zasiłek chorobowy przeczytasz tutaj>> Terminy zarówno w przypadku wynagrodzenia, jak i zasiłku ulegają skróceniu w przypadku pracownika, który ukończył 50. rok życia - pracodawca wypłaca wynagrodzenie tylko przez 14 dni, a od 15. dnia niezdolności do pracy pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy z ZUS.
Zasiłek chorobowy przysługuje przy tym przez okres nie dłuższy niż 182 dni, a w przypadku gruźlicy oraz gdy niezdolność do pracy przypada na okres ciąży - przez maksymalnie 270 dni.
Większość chorych pracowników otrzyma wynagrodzenie i zasiłek w wysokości 80 procent normalnego wynagrodzenia, które ulegają jednak obniżeniu do 70 proc,. gdy chory przebywa w szpitalu. Pełne świadczenie otrzymają osoby, u których choroba jest skutkiem wypadku w pracy (albo w drodze z/do pracy), osoby poddające się badaniom lub zabiegom związanym z oddaniem komórek, tkanek lub narządów, bądź chore kobiety w ciąży.