Pracownik może starać się o kilka rodzajów finansowej pomocy do pracodawcy, w tym o dopłatę do wakacyjnego wypoczynku. Na jakie dodatkowe pieniądze od szefa może liczyć zatrudniony, dowiesz się z naszej galerii:
Jak dostać wczasy pod gruszą
Najbardziej znaną formą dofinansowania do wypoczynku dla pracowników są tzw. wczasy pod gruszą, wypłacane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Jednak nie każda firma musi zakładać ZFŚS - dotyczy tylko pracodawców, którzy zatrudniają (na dzień 1 stycznia danego roku) minimum 20 pracowników w przeliczeniu na pełen etat. Obowiązkowo, bez względu na liczbę zatrudnionych, Fundusz tworzą zakłady budżetowe oraz jednostki samorządowe.
Jednak pracodawca, który decyduje się utworzyć ZFŚS, nie może dowolnie rozporządzać środkami na nim zgromadzonymi. Przyznawanie świadczeń oraz ich wysokość powinna zależeć od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracownika. Oznacza to, że kryterium przyznania dofinansowania jest wysokość dochodów osób, prowadzących wraz z pracownikiem gospodarstwo domowe.
Natomiast, co potwierdziły sądowe wyroki, nie można uzależniać dofinansowania do wczasów czy jego wysokości od kwalifikacji lub stanowiska pracownika, albo stażu pracy. Jak orzekł Sąd Najwyższy, w wyroku z dnia 16 sierpnia 2005 r. (I PK 12/05), wydatkowanie środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych z zastosowaniem kryterium stażu pracy, bez uwzględnienia kryterium socjalnego i sprzecznie z zakładowym regulaminem świadczeń socjalnych, jest niezgodne z przepisami ustawy o ZFŚS.
>>Czytaj też: Wakacje pod gruszą i palmą na koszt pracodawcy
Bowiem dokładne zasady przyznawania świadczeń z ZFŚS powinny zostać zapisane w specjalnym regulaminie, który określa między innymi, za jaki okres należy się dopłata - zwyczajowo jest to 14 dni kalendarzowych, pokrywających się z urlopem wypoczynkowym pracownika. Pracodawca może też dodatkowo zdecydować się na dofinansowanie obejmujące krótszy okres, na przykład do krótszych wycieczek.
W regulaminie ZFŚS powinien zostać także określony termin wypłaty "wczasów pod gruszą". Może to nastąpić przed rozpoczęciem urlopu, zapewniając pracownikowi pomoc finansową w zorganizowaniu wczasów, ale dopuszczalna jest także wypłata pieniędzy już po urlopie, jeśli na przykład przepisy wewnątrzzakładowe przewidują konieczność przedstawienia dowodu poniesionych kosztów, jak faktura lub potwierdzenie wpłaty za obóz lub kolonię dziecka.
Dopłata do kolonii dziecka
Dofinansowaniem może być objęty wypoczynek samego pracownika - zarówno wyjazd krajowy, jak i zagraniczny, a także organizowany samodzielnie lub przez biuro podróży - ale dofinansowanie przysługuje także członkom rodziny zatrudnionego.
Z funduszu socjalnego pracodawca może więc także dofinansować wypoczynek letni lub zimowy w danym roku kalendarzowym każdemu z dzieci pracownika, jeśli nie ukończyły one jeszcze 18 lat. Co ważne, pracownik może się starać o pieniądze także wtedy, gdy sam uzyskał dopłatę do wakacji, jak i wtedy, gdy takie samo świadczenie otrzymał w swoim zakładzie pracy jego współmałżonek.
Świadczenie urlopowe
Natomiast jeśli w firmie nie działa fundusz świadczeń socjalnych (ponieważ zakład mniej niż 20 pracowników), pracodawca może w zamian przyznać pracownikowi tzw. świadczenie urlopowe.
Jak obliczyć wynagrodzenie za urlop i usprawiedliwioną nieobecność w 2016 roku, dowiesz się tutaj>>
Świadczenie, w przeciwieństwie do dopłaty z ZFŚS, przysługuje każdemu zatrudnionemu, który korzysta w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni.
Wysokość świadczenia nie może przekroczyć wysokości odpisu podstawowego na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych odpowiedniego do rodzaju zatrudnienia pracownika. Zależy też od wymiaru czasu pracy - osoba zatrudniona jest w wymiarze ½ etatu otrzyma połowę podstawowego świadczenia (proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy danej osoby).
Podstawowe stawki świadczenia urlopowego od 1 stycznia do 31 grudnia 2016 roku wynoszą:
1. Dla pracownika zatrudnionego w normalnych warunkach:
- na pełny etat – 1 093,93 zł,
- na 3/4 etatu – 820,45 zł,
- na 1/2 etatu – 546,97 zł,
- na 1/4 etatu – 273,48 zł.
2. Dla pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze:
- na pełny etat – 1 458,57 zł,
- na 3/4 etatu – 1 093,93 zł,
- na 1/2 etatu – 729,29 zł,
- na 1/4 etatu – 364,64 zł.
3. Dla pracownika młodocianego:
- w I roku nauki – 145,86 zł,
- w II roku nauki – 175,03 zł,
- w III roku nauki – 204,20 zł.
Ponadto świadczenie urlopowe musi być wypłacone nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie przez pracownika urlopu wypoczynkowego.
Wartość świadczenia urlopowego nie jest zwolniona z PIT, ale nie podlega składkom na ubezpieczenie społeczne.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 111, 2199).