Ustawa z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci wprowadza świadczenia wychowawcze przysługujące matce, ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka (tj. osobie faktycznie opiekującej się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu opiekuńczego o przysposobienie dziecka) albo opiekunowi prawnemu dziecka. Świadczenie wynoszące 500 zł na dziecko jest kwotą wolną od podatku dochodowego od osób fizycznych i składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.



Program 500 plus realizuje trzy podstawowe cele: zwiększenie wskaźnika dzietności, inwestycję w kapitał ludzki i redukcję ubóstwa wśród najmłodszych. Tym samym program ten stanowi inwestycję w kapitał ludzki oraz zrywa z przekonaniem, że polityka rodzinna jest równoznaczna z polityką socjalną. Idąc dalej, polityka rodzinna to inwestycja.
To także istotne narzędzie walki z ubóstwem. Należy bowiem wskazać, że rodziny z dziećmi są bardziej zagrożone ubóstwem niż te nieposiadające dzieci na utrzymaniu. Dotychczas świadczenia z pomocy społecznej, jak i świadczenia rodzinne, ze względu na stosowane kryterium dochodowe trafiały do rodzin ze stosunkowo niskimi dochodami. Z jednej strony były właściwie adresowane, ale z drugiej nie trafiały do szerokiego grona odbiorców. Jak wynika z wstępnych szacunków opartych na danych EU-SILC 2013 (Europejskie badanie dochodów i warunków życia) wprowadzenie świadczenia wychowawczego może spowodować spadek ubóstwa o ok. 3 punkty procentowe, a zagrożenie ubóstwem wśród dzieci do 17. roku życia z 23,3 proc. w 2013 r. zmaleje do poziomu 11 proc.
Niniejsza, trzecia część komentarza do ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci jest poświęcona zagadnieniom związanym z postępowaniem w sprawach o świadczenie wychowawcze. Na początku autorki omawiają kwestie związane z sytuacją, gdy osoba wnioskująca o świadczenie wychowawcze lub członek jej rodziny przebywa za granicą. Następnie opisują szczegółowe regulacje dotyczące obowiązku samodzielnego pozyskiwania przez organy niektórych informacji na temat wnioskodawców i członków ich rodzin, tryb postępowania w przypadku nieprawidłowo złożonych wniosków oraz okres, na jaki ustala się prawo do świadczenia wychowawczego.
Komentarz omawia także ciążący na wnioskodawcy obowiązek informowania o zmianach mających wpływ na jego prawo do świadczenia wychowawczego. Ponadto w tej części komentarza autorki przedstawiają regulacje dotyczące zbiegu prawa rodziców, opiekunów prawnych lub opiekunów faktycznych dziecka do świadczenia wychowawczego, a także wstrzymania wypłaty tego świadczenia.
Kolejna część komentarza ukaże się 22 czerwca.
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – BAZA PUBLIKACJI
Dotychczas w dodatku Samorząd i Administracja komentowaliśmy ustawy:
● z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz.U. z 2005 r. nr 14, poz. 114 ze zm.),
● z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U. nr 27, poz. 1505 ze zm.),
● z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz.U. nr 21, poz. 112 ze zm.),
● z 22 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1202),
● z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 391 ze zm.),
● z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej
(t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 45, poz. 236 ze zm.).
Wykaz skrótów
k.c. – ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.)
k.p.a. – ustawa z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 23)
r.s.t.p.s.ś.w. – rozporządzenie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 18 lutego 2016 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenie wychowawcze (Dz.U. z 2016 r. poz. 214)
u.o.d.o. – ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2135 ze zm.)
u.p.p.w.d. – ustawa z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2016 r. poz. 195)
u.p.d.o.f. – ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)
u.r.z.s.z.o.n. – ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 27, poz. 721 ze zm.)
u.ś.r. – ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 114 ze zm.)