Od 20 września 2008 r., tj. daty obowiązywania zmian w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, ZUS ma obowiązek wydawania interpretacji w sprawie składek. Rozwiązanie to funkcjonuje już w systemie podatkowym. Rozszerzenie możliwości ubiegania się o interpretacje także na osoby opłacające składki do ZUS jest podyktowane tym, że przepisy regulujące te kwestie są bardzo zawiłe i wzbudzają wiele wątpliwości.

Jak sprawdziliśmy, popularność nowego rozwiązania na razie nie jest wielka. O interpretacje wystąpiło dotychczas około 200 przedsiębiorców. Można się jednak spodziewać, że coraz więcej osób będzie występować o interpretacje.

Kto może się ubiegać

Z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji może wystąpić jedynie przedsiębiorca. Zapytanie w ZUS może złożyć osoba fizyczna, prawna i jednostka organizacyjna wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Z wnioskiem nie może więc wystąpić płatnik składek, który nie ma statusu przedsiębiorcy, np. jednostka budżetowa, osoba kontynuująca opłacanie składek czy osoba chcąca rozpocząć prowadzenie działalności, która nie została jeszcze wpisana do ewidencji działalności, a także wspólnik spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej lub wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. Nie ma przeszkód, aby o taką interpretację wystąpiła spółka jawna, partnerska, komandytowa czy spółka z o.o. Z wnioskiem o interpretację przepisów nie może jednak wystąpić spółka cywilna mimo, że jest płatnikiem składek na przykład za zatrudnionych pracowników czy zleceniobiorców. Taki wniosek może jednak złożyć wspólnik tej spółki.

Na jaki temat

ZUS wydaje interpretację w sprawach:

• podlegania ubezpieczeniom społecznym,

• podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy (FP) i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP),

• stopy procentowej składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz na FP i FGŚP oraz zasad obliczania tych składek,

• zasad ustalania właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego.

Interpretacji podlegają przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych, które regulują za kogo i od jakiej podstawy powinny być opłacane składki, ZUS nie wydaje natomiast interpretacji w zakresie objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym.

Co zawrzeć we wniosku

Przedsiębiorca musi przedstawić we wniosku stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe, a także własne stanowisko w sprawie. Musi więc sam zinterpretować przepisy regulujące obowiązek opłacania składek. Wniosek musi dotyczyć indywidualnie oznaczonej sprawy. Oprócz tego należy też podać we wniosku dane o:

• firmie - oznaczenie jej siedziby, adres albo miejsca zamieszkania i adres przedsiębiorcy,

• numerze identyfikacji podatkowej (NIP),

• numerze w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo w Ewidencji Działalności Gospodarczej,

• adresie do korespondencji, gdy jest inny niż adres siedziby lub zamieszkania przedsiębiorcy.

Wniosek musi być podpisany przez przedsiębiorcę albo przez osobę (osoby) uprawnione do jego reprezentowania. Gdy zawiera braki formalne, ZUS powinien wystąpić o ich usunięcie w ciągu siedmiu dni. Brak reakcji spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania.

Opłata za wniosek

Złożenie wniosku kosztuje 40 zł. Gdy będzie on dotyczył odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych, to opłatę stanowi wielokrotność tej kwoty. Opłatę trzeba wnieść w ciągu siedmiu dni od dnia złożenia wniosku na rachunek ZUS. Ponieważ jednak termin do wydania przez ZUS interpretacji biegnie dopiero od dnia otrzymania przez niego kompletnego i opłaconego wniosku, dowód uiszczenia opłaty przedsiębiorca może dołączyć do wniosku.

ZUS udzieli interpretacji wydając decyzję. Jeśli przedsiębiorca uzna, że jego stanowisko jest błędne, będzie miał prawo zaskarżyć ją do sądu. Musi to zrobić w ciągu miesiąca od jej doręczenia. Od odwołania nie wnosi się opłaty sądowej.

Można uniknąć kary

Przedsiębiorca nie jest związany interpretacją udzieloną przez ZUS, czyli może się do niej nie zastosować. Interpretacja taka będzie natomiast wiążąca dla ZUS i jej zmiana będzie możliwa wyłącznie w drodze wznowienia postępowania.

Jeżeli przedsiębiorca zastosuje się do interpretacji, nie będzie mógł być obciążony sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do prezentowanego tam stanowiska. ZUS nie będzie więc mógł dochodzić od przedsiębiorcy odsetek za zwłokę albo nie będzie mógł wymierzyć mu dodatkowej opłaty w wysokości do 100 proc. nieopłaconych składek, jeżeli nieopłacenie składek na ubezpieczenia będzie konsekwencją zastosowania się do udzielonej interpretacji.

JAK UBIEGAĆ SIĘ O INTERPRETACJĘ W ZUS

• złożenie wniosku do oddziału ZUS; konieczność precyzyjnego i wyczerpującego przedstawienia obecnego lub przyszłego stanu faktycznego oraz zawarcie własnego stanowiska w sprawie

• opłacanie 40 zł od każdego przedstawionego we wniosku stanu

• ZUS ma 30 dni na wydanie interpretacji

• jeśli w tym czasie nie odpowie, obowiązuje interpretacja przepisów przedstawiona przez firmę

• jeśli przedsiębiorca postąpi zgodnie z interpretacją, nie poniesie sankcji

Podstawa prawna

• Art. 1 pkt 2, 3 ustawy z 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie innych ustaw (Dz.U. nr 141, poz. 888).