Rozmawiamy ze SŁAWOMIREM PARUCHEM, ekspertem prawa pracy - Pracownik może uniknąć odpowiedzialności za nieumyślną szkodę, jeśli pracodawca podpisze z ubezpieczycielem odpowiednią polisę OC.
• Kto odpowiada za szkodę wyrządzoną przez pracownika kontrahentom?
- Zgodnie z kodeksem pracy, w przypadku wyrządzenia przez pracownika osobie trzeciej szkody przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych, do jej naprawienia zobowiązany jest wyłącznie pracodawca.
• Jakie uprawnienia przysługują obecnie ubezpieczycielowi szkody?
- W przypadku wyrządzenia przez pracownika ubezpieczonego przedsiębiorcy szkody osobie trzeciej, roszczenia przysługujące ubezpieczonemu pracodawcy przechodzą w dniu zapłaty przez zakład ubezpieczeń odszkodowania poszkodowanemu na zakład ubezpieczeń. Zatem zakłady ubezpieczeń mogą domagać się bezpośrednio od pracowników ubezpieczonego zwrotu wypłaconego odszkodowania za wyrządzoną przez nich szkodę.
• W jakiej sytuacji prawo do tego regresu można wyłączyć?
- Powyższe prawo regresu zakładu ubezpieczeń w stosunku do pracowników ubezpieczonego ma zastosowanie do umów ubezpieczenia zawartych po 9 sierpnia 2007 r., pod warunkiem że strony ubezpieczenia nie postanowią o jego wyłączeniu. Pracodawca może bowiem uzgodnić z zakładem ubezpieczeń, że ten ostatni zgodzi się na rezygnację z prawa do dochodzenia roszczeń regresowych wobec pracowników pracodawcy. Jeśli pracodawcy chcą zapewnić swoim pracownikom ochronę przed przerzuceniem na nich ciężaru odpowiedzialności, powinni o tym pamiętać. Powinni o tym również pamiętać pracownicy, którzy mogą postulować odpowiednie działania po stronie pracodawcy.
• Jakiej rekompensaty może zażądać od pracownika ubezpieczyciel?
- W przypadku wyrządzenia przez pracownika szkody z winy nieumyślnej wysokość odszkodowania, którego będzie mógł się domagać zakład ubezpieczeń od pracownika, będzie ograniczona do trzymiesięcznego wynagrodzenia pracownika. Pracownik poniesie odpowiedzialność jedynie za stratę rzeczywiście poniesioną, a nie będzie musiał na przykład kompensować zysków utraconych przez poszkodowanego w wyniku poniesionej szkody.
• A jeśli szkoda była umyślna?
- Wówczas powyższe ograniczania odpowiedzialności pracownika nie mają zastosowania. W takim przypadku pracownik jest zobowiązany do naprawienia szkody w pełnej wysokości. Wątpliwości budzi kwestia, czy pracodawca musi w ogóle naprawić umyślnie wyrządzoną szkodę przez pracownika, czy też za taką szkodę pracownik odpowiada bezpośrednio wobec poszkodowanego. W praktyce zatem sporne może okazać się, czy zakład ubezpieczeń będzie zobowiązany w takiej sytuacji do zapłaty odszkodowania poszkodowanemu, oraz czy po zapłacie odszkodowania będzie przysługiwać mu prawo regresu wobec pracownika ubezpieczonego przedsiębiorcy.
SŁAWOMIR PARUCH
kierownik Departamentu Prawa Pracy oraz wspólnik w Kancelarii Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak