Gdy pracodawca nie wypłaca pensji terminowo i prawidłowo - pracownik może złożyć skargę do Państwowej Inspekcji Pracy, złożyć pozew do sądu pracy lub wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym.

Jak mówi kodeks pracy stosunek pracy polega na tym, że pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Jednocześnie z drugiej strony pracodawca zobowiązuje się do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Kodeks określa także, że wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie (art. 85. § 1 kodeksu pracy). Co więcej, jeśli wynagrodzenie za pracę jest płatne raz w miesiącu, wówczas wypłaca się je nie później niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego. Zgodnie z art. 94 pkt 5 kodeksu pracodawca jest zobowiązany terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie. Jeśli pracodawca nie wywiązuje się z tego obowiązku, wówczas popełnia ciężkie naruszenie swoich podstawowych obowiązków.

Jakie drogi wyjścia ma pracownik, gdy nie otrzymuje pensji?

Skarga do Państwowej Inspekcji Pracy

Reklama

Pracownik może zawiadomić okręgowego inspektora pracy o tym, że pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia. Inspektor w związku z zawiadomieniem może wszcząć kontrolę i zażądać od pracodawcy złożenia odpowiednich wyjaśnień. Jeśli inspektor stwierdzi, że pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia lub wypłaca je z opóźnieniem może:

  • nakazać pracodawcy wypłatę wynagrodzenia za pracę oraz innych świadczeń przysługujących pracownikowi (nakazy takie podlegają natychmiastowemu wykonaniu),
  • wszcząć postępowanie w sprawie popełnienia wykroczenia przeciwko prawom pracownika.

Reklama

Pozew do sądu

Każdemu pracownikowi, któremu pensja nie została wypłacona ma prawo złożyć pozew do sądu. Pozew składa się na piśmie do sądu:

  • w którego okręgu pozwany pracodawca ma siedzibę lub
  • w którego okręgu praca jest, była lub miała być wykonywana, lub
  • w którego okręgu znajduje się zakład pracy.

W pozwie trzeba wpisać do jakiego sądu kierujemy pismo (np. Sąd Rejonowy w Warszawie, Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, adres), Następnie należy podać dane osoby składającej pozew (np. Powód: Jan Kowalski, ul. Nowa 1, 00-000 Warszawa, PESEL 70082337482) oraz dane osoby lub firmy pozywanej (podajemy dane pozwanego, wraz z adresem siedziby, a w przypadku osoby fizycznej - także PESEL). W pozwie należy wskazać, że wnosimy od pozwanego pracodawcy o zapłatę zaległego wynagrodzenia oraz np. odsetek ustawowych z tytułu opóźnienia w wypłacie wynagrodzenia. Warto też wnosić jednocześnie o: pokrycie kosztów postępowania przez pozwanego, przeprowadzenie rozprawy bez obecności powoda oraz nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności.

W uzasadnieniu pozwu należy opisać sytuację i poszczególne okoliczności istotne w kontekście wnoszonej sprawy oraz przytoczyć, jakie dowody mamy na poparcie wskazanych stwierdzeń (np. dokumenty, wyciągi bankowe, świadkowie). Do tak sporządzonego pozwu należy załączyć np.: kopię umowy o pracę, kopię wypowiedzenia, kopie posiadanych pism oraz odpis pozwu dla pozwanego. Pozew wraz z kompletem załączników należy przygotować w trzech egzemplarzach: dla siebie, dla sądu (tu załączniki w oryginałach) oraz jeden komplet dla strony pozwanej (pracodawcy), który zostanie przesłany przez sąd.

Gdy wartość zaległych pensji jest mniejsza od 75 000 zł, wówczas sprawą zajmie się wydział pracy sądu rejonowego, a w przypadku gdy w pozwie oszacujemy nasze roszczenia na kwotę ponad 75 000 zł - wówczas rozstrzygać będzie sąd okręgowy.

Jeśli wartość zaległych pensji jest niewielka, tzn. nie przekracza 10 000 zł, wówczas pozew do sądu wnosi się na gotowym formularzu w postępowaniu uproszczonym. Takie postępowanie toczy się szybciej niż w trybie zwykłym.

Zobacz: Cywilne postępowanie uproszczone. Zasady i wzory pism >>>

Pracownik wnoszący pozew do sądu nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych. Jednakże w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 000 złotych, pobiera się opłatę stosunkową wynoszącą 5 proc. wartości sporu (nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 100 tys. zł).

Natychmiastowe wypowiedzenie umowy o pracę

Niewypłacania w terminie wynagrodzeni lub w ogóle nie płacenie pracownikom pensji stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy. Pracownik w związku z tym może rozwiązać z pracodawca umowę bez zachowania terminu wypowiedzenia, czyli w trybie natychmiastowym. Dzieje się tak, ponieważ niewypłacania terminowo wynagrodzenia za pracę stanowi wystarczającą przyczynę rozwiązania przez pracownika umowy o pracę. Pracownika nie interesują przyczyny, które powodują, że pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia. Nie ma też znaczenia, że pracodawca nie ponosi winy za swoją złą sytuację finansową i z tego powodu nie płaci pracownikom pensji.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141 z późn. zm. - patrz tekst ujednolicony)