Dzieci z domu dziecka czy pogotowia opiekuńczego nie mogą otrzymać Karty Dużej Rodziny. To niezgodne z zasadą równego taktowania - twierdzi RPO i chce by w tej sprawie stanowisko zajęła minister rodziny.

Ustawa o Karcie Dużej Rodziny obowiązuje od 1 stycznia 2015 r. Wcześniej funkcjonowała na podstawie rządowego programu; swoje programy zniżek dla rodzin wielodzietnych miały i mają też niektóre samorządy. Zgodnie z założeniem, dzięki karcie rodziny z co najmniej trójką dzieci mogą skorzystać ze zniżek m.in. w sklepach spożywczych, u operatorów telefonii komórkowej, na stacjach paliw oraz w instytucjach rekreacji i kultury. Mogą taniej jeździć pociągami i komunikacją publiczną, mają zniżki w opłatach związanych z wydaniem paszportów.

Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar przypomina, że definiując pojęcie członka rodziny - poza rodzicami i dziećmi oraz małżonkiem rodzica - ustawodawca wskazał też rodziców zastępczych oraz osoby prowadzące rodzinny dom dziecka. "W ten sposób wykluczone zostały dzieci, które trafiają do pozarodzinnej pieczy zastępczej" - napisał rzecznik do minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbiety Rafalskiej.

Według RPO takie ograniczenie nie ma uzasadnienia. "Przecież dzieci nie mają wpływu na to, do której z form pieczy zastępczej - rodzinnej czy instytucjonalnej - trafiły wskutek interwencji sądu opiekuńczego" - dodaje.

Bodnar zwraca uwagę, że takie uregulowanie może spotkać się z zarzutem naruszenia zagwarantowanej konstytucyjnie zasady równości. "Wprawdzie w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego możliwe jest odstępstwo od zasady równego traktowania, gdyż nie zawsze nierówne traktowanie oznacza dyskryminację, to jednak w tym przypadku przesłanki, które umożliwiają uznanie zróżnicowania za zgodne z Konstytucją RP, mogą budzić istotne wątpliwości" - podkreśla RPO.

"Trudno jest także ustalić, czemu w istocie, poza względami oszczędnościowymi, służyć ma wprowadzone ograniczenie" - uważa Bodnar.

Zwraca również uwagę, że na władzy publicznej spoczywa obowiązek kreowania spójnej systemowo polityki socjalnej oraz wspierającej dzieci i rodzinę, a szczególna pomoc władz publicznych względem dzieci pozbawionych opieki rodziców, nie może być traktowana wybiórczo.

Karta Dużej Rodziny przyznawana jest każdemu członkowi rodziny, także rodzinom zastępczym i rodzinnym domom dziecka. Rodzicom karta wydawana jest dożywotnio, dzieciom do ukończenia 18 lub 25 lat w przypadku kontynuowania nauki. Karta przyznawana jest bezpłatnie i bez względu na dochód.

Resort rodziny, pracy i polityki społecznej twierdzi, że program wsparcia dla dużych rodzin rośnie z dnia na dzień. Podaje na swoich stronach internetowych, że karty ma ok 1,5 mln osób. W sumie ulgi honorowane są przez ponad tysiąc firm i instytucji w ponad 10 tys. miejsc w całej Polsce - podaje resort. Rodziny wielodzietne wskazują jednak, że zniżki oferują sklepy drogie albo dalekie od ich domu.

Resort ma 30 dni na odpowiedź rzecznikowi.