Coraz bliżej do uchwalenia ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, która przyznaje rodzicom 500 złotych miesięcznie na drugie i kolejne dziecko w rodzinie. Przygotuj się i zobacz, co musisz zrobić, aby otrzymać świadczenie - tym bardziej, że pieniądze mają być wypłacane od 1 kwietnia.

Uwagi opozycji prawdopodobnie nie przejdą - a padały propozycje wprowadzenia zasady złotówka za złotówkę oraz górnego kryterium dochodowego>> - i Sejm przyjmie ustawę o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci w formie proponowanej przez PiS.

Ile wyniesie świadczenie i jakie będą progi dochodowe?

Świadczenie w wysokości 500 złotych otrzyma więc każda rodzina na drugie i każde kolejne dziecko - świadczenie będzie wypłacane niezależnie od dochodów rodziny.

Tylko w przypadku rodzin, u których dochód w przeliczeniu na osobę nie przekracza 800 zł miesięcznie, pomoc będzie przekazywana także na pierwsze dziecko. Natomiast jeżeli w rodzinie wychowuje się dziecko niepełnosprawne, świadczenie na pierwsze dziecko będzie przysługiwało, o ile dochód na jednego członka nie przekroczy 1200 zł na miesiąc.

500+: Poradnik dla dzieci i opiekunów >>>

Przy czym kryteria dochodowe uprawniające do wsparcia nie są ustalone na stałe - mają być weryfikowane co dwa lata.

pdf icon Rozporządzenie wprowadzające program 500 plus z wnioskiem
pobierz plik

Czy jeśli jestem rozwiedziony to otrzymam świadczenie?

Do świadczenia wychowawczego będą mieli prawo rodzice dzieci, opiekunowie prawni bądź opiekunowie faktyczni dziecka. Tak więc 500 zł otrzyma także rodzina zastępcza - będzie im przysługiwać na każde dziecko znajdujące się pod ich opieką. Dzieciom adoptowanym świadczenie będzie przysługiwać na takich samych zasadach jak w przypadku dzieci biologicznych.

W przypadku rozwodu, świadczenie będzie przysługiwać rodzicowi, który sprawuje faktyczną opiekę nad dzieckiem. Jeżeli rodzice równo dzielą się opieką, mogą obydwoje złożyć wniosek, a wysokość świadczenia zostanie podzielona proporcjonalnie do liczby dni, w których opiekują się dzieckiem.

Natomiast do rodziny patchworkowej, która oprócz dzieci z poprzednich związków ma co najmniej jedno wspólne dziecko, wliczane będą wszystkie dzieci. Tym samym 500 zł na pierwsze dziecko zostanie przyznane przy niskim dochodzie rodziny, a na pozostałe dzieci będzie przysługiwało bez względu na kryterium dochodowe.

Czy jako samotna matka otrzymam świadczenie?

Wsparcie otrzymają także osoby samotnie wychowujące dzieci, nawet jeśli nie mają ustalonych alimentów na dziecko - twierdzi ministerstwo>> Jeżeli samotny rodzic twierdzi, że dzieci wychowuje samodzielnie, ale nie potrafi tego udowodnić, to drugi rodzic nie jest wliczany do składu rodziny i nie są wymagane informacje o jego dochodzie.

Natomiast jeśli alimenty zostały zasądzone, są wliczane jako dochód przy ustalaniu prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko.

Czy świadczenie otrzyma także cudzoziemiec?

Świadczenie z programu "Rodzina 500 plus" otrzymają również cudzoziemcy, o ile mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz inne umowy międzynarodowe wiążące Polskę.

>>Czytaj też: Prokurat: 500+? Pieniądze wyrzucone w wyimaginowane dzieci

Warunkiem uzyskania świadczenia przez obcokrajowców, którzy przebywają w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji lub posiadają kartę pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”, jest zamieszkiwanie w Polsce wraz z rodziną.

Czy jeśli pracuję za granicą to otrzymam 500 zł na dziecko?

Analogicznie ja w przypadku cudzoziemców - jeżeli tak stanowią przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym, obywatelowi polskiemu pracującemu za granicą także zostanie przyznane świadczenie wychowawcze.

Jednak jeśli rodzina otrzymuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze, 500 zł w Polsce już nie otrzyma. Ponadto rodzic ubiegający się o polskie świadczenie ma obowiązek informowania o każdej zmianie mającej wpływ na prawo do tego świadczenia, w tym również o zmianie miejsca zamieszkania.

Natomiast w przypadku, gdy rodzic składa wniosek o świadczenia rodzinne w kraju UE, w którym przebywa, to tamtejszy organ informuje o tym fakcie właściwego marszałka województwa w Polsce, a ten przekazuje informacje do właściwej gminy.

Kiedy nie otrzymam 500 zł na dziecko?

500 zł na dziecko nie otrzymają również rodzice, których dziecko pozostaje w związku małżeńskim (jest to legalne, gdy skończy 17. lat) lub jest umieszczone w w instytucji, który zapewnia mu całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej. Taką instytucją może być przykładowo dom pomocy społecznej, schronisko dla nieletnich czy szkoła wojskowa.

Pomocy nie dostanie też rodzina, jeśli dziecko samo jest uprawnione do świadczenia na własne dziecko (małoletnie matki)

Czy dostane świadczenie na 17-letnie dziecko?

Świadczenie będzie przysługiwało do ukończenia przez dziecko 18 lat. Jeśli w rodzinie jest kilkoro dzieci, ale tylko jedno ma poniżej 18 lat, to rodzina będzie traktowana jak z jednym dzieckiem - otrzyma świadczenie, jeśli będzie mieć odpowiedni dochód.

Przy obliczaniu dochodu na osobę w rodzinie będzie natomiast wliczane dziecko do 25. roku życia, które pozostaje na utrzymaniu rodziców. W tej sytuacji uwzględniane będą również dzieci, które ukończyły 25. rok życia, ale legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności i przysługuje im świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna.

Czy jeśli otrzymuję zasiłek macierzyński otrzymam też 500 zł?

Przy wyliczeniu dochodu na osobę w rodzinie na potrzeby 500 zł brane będą pod uwagę dochody uzyskiwane z różnego rodzaju świadczeń, w tym zasiłków i świadczeń rodzinnych. Przy ryczałcie - dochód na osobę w rodzinie będzie wyliczany na podstawie oświadczeń rodziców lub opiekunów.

Natomiast samo 500 zł nie będzie wliczane do dochodu przy ustalaniu prawa do świadczeń z innych systemów wsparcia, a to oznacza, że nie będzie miało wpływu na wypłatę zasiłków i świadczeń opartych o kryterium dochodowe. Chodzi zwłaszcza o świadczenia z pomocy społecznej i rodzinne, alimenty na dzieci, zasiłek macierzyński czy stypendia naukowe.

>>Czytaj też: 500 zł na dziecko: Rodzic na studiach doktoranckich również otrzyma świadczenie

Ponadto 500 zł ma być zwolnione z podatku dochodowego, do rodziny trafi więc pełna kwota. Przy czym Rada Ministrów będzie mogła podnieść kwotę świadczenia w oparciu o wskaźniki wzrostu inflacji.

Co muszę zrobić, by otrzymać świadczenie?

Rodzice lub opiekunowie dziecka, aby otrzymać świadczenie wychowawcze będą musieli złożyć wniosek w urzędzie gminy lub urzędzie miasta, w zależności od miejsca zamieszkania osoby starającej się o pomoc. Będą ją bowiem wypłacać właśnie te urzędy, ośrodki pomocy społecznej lub gminne centra do realizacji świadczeń. Tylko w przypadkach, w których zastosowanie będą miały unijne przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, świadczenie realizować będą marszałkowie województw.

Wniosek będzie można także złożyć przez internet, ale do złożenia wniosku online potrzebny będzie tzw. profil zaufany lub bezpieczny podpis elektroniczny.

Jakie dane muszę podać we wniosku?

We wniosek oprócz danych takich jak imię, nazwisko, PESEL, stan cywilny czy obywatelstwo rodziców i dzieci, trzeba także potwierdzić, że dzieciom nie przysługują inne świadczenia wychowawcze.

Nie trzeba natomiast podawać danych o dochodach (potrzebnych, gdy rodzice/opiekunowie starają się o świadczenie na pierwsze dziecko), gmina pozyska je bowiem sama - tak będzie w przypadku danych z urzędu skarbowego, jak i ZUS czy KRUS.

Do wniosku trzeba wreszcie dołączyć dodatkowe zaświadczenia i oświadczenia, niezbędne w indywidualnych sprawach, w tym m.in. oświadczenie o dochodach innych niż podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, oświadczanie o wielkości gospodarstwa rolnego, w przypadku osoby samotnie wychowującej dziecko - dokumenty dotyczące zasądzonych alimentów, w przypadku cudzoziemców - określonych zezwoleń na pobyt i pracę w Polsce, w przypadku rodziców adopcyjnych - dokumenty dotyczące przysposobienia.

Świadczenie zostanie przekazane bezpośrednio na konto wskazane przez rodzica lub gotówką (przekazem pocztowym).

Od kiedy możesz składać wnioski?

Wnioski będzie można składać od momentu startu programu, który planowany jest na 1 kwietnia 2016 roku. Jeśli wniosek zostanie złożony w ciągu pierwszych trzech miesięcy trwania programu (do 30 czerwca 2016 roku), rodzice dostaną wyrównanie od 1 kwietnia.

Do programu będzie co prawda można dołączyć w dowolnym momencie, ale w kolejnych miesiącach pieniądze będą wypłacane od miesiąca, w którym został złożony wniosek.

>>Czytaj też: Bartosz Marczuk o 500 plus: Na początku kwietnia ruszy nabór wniosków od rodziców

Świadczenie będzie przyznawane na rok, w cyklach - co do zasady cykl ma przypadać na okres od 1 listopada do 31 października następnego roku. Wnioski na kolejne okresy będą przyjmowane już od 1 sierpnia danego roku.

Tylko więc pierwszy okres będzie dłuższy i ma trwać od 1 kwietnia 2016 r. do 30 września 2017 r. - w ten sposób rodzice nie będą musieli składać dwóch wniosków w roku, kiedy program wejdzie w życie.

Kiedy możesz stracić świadczenie?

Rodzice lub opiekunowie stracą świadczenie do dodatku na pierwsze dziecko, jeśli dochód w rodzinie wzrośnie powyżej 800/1200 zł na osobę w rodzinie.

>>Czytaj też: Początek problemów z 500 zł na dziecko: Pomorze zachodnie nie ma pieniędzy na projekt

Także jeśli beneficjenci będą marnotrawić świadczenie wychowawcze lub wydawać je niezgodnie z przeznaczeniem, u rodziny będzie mógł zostać przeprowadzony wywiad środowiskowy. Jeżeli urzędnicy uznają, że zaszła taka konieczność, wypłata dodatku zostanie wstrzymana lub zamieniona w całości lub w części na pomoc rzeczową (jedzenie, ubrania, lekarstwa itp.) lub w formie opłacania usług (np. opłaty za przedszkole czy kolonie).