Podczas wizyty lekarskiej stwierdzono u mnie chorobę płuc, która może mieć związek z wykonywaną wcześniej pracą. Czy jako były już pracownik mogę się starać o stwierdzenie choroby zawodowej – pyta pan Janusz.
Jak najbardziej, z tym że najważniejszy jest rodzaj schorzenia i to, czy jest on wymieniony w wykazie chorób zawodowych.
Choroba zawodowa może być rozpoznana w czasie zatrudnienia pracownika albo po zakończeniu pracy w „narażeniu zawodowym”, pod warunkiem wystąpienia objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych. Zatem nie ma przeszkód, by były pracownik próbował ustalić, czy jego schorzenie ma związek z wykonywanymi wcześniej obowiązkami. Czeka go jednak ciężkie zadanie, musi bowiem dowieść i udokumentować, że jest ono wymienione w wykazie chorób zawodowych, oraz że zostało spowodowane działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem jej wykonywania.
W wykazie chorób zawodowych znajduje się kilka rodzajów pylicy płuc, ale okres, w którym należy zgłosić udokumentowaną przypadłość już po zakończenia pracy, nie został określony (jest uzależniony od konkretnej sytuacji). Ale np. w przypadku przewlekłego obturacyjnego zapalenia oskrzeli, które spowodowało trwałe upośledzenie sprawności wentylacyjnej płuc, oraz astmy oskrzelowej wynosi tylko rok od zakończenia pracy, w której było się narażonym na schorzenie zawodowe. Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się państwowemu inspektorowi sanitarnemu lub okręgowemu inspektorowi pracy, który wszczyna postępowanie, kierując byłego pracownika na badania. Następnie lekarz orzecznik wydaje orzeczenie lekarskie o rozpoznaniu choroby zawodowej (albo jej braku). Przepisy nakazują, by każdy lekarz, również stomatolog, jeśli ma podejrzenia choroby zawodowej u pacjenta, kierował go do tzw. jednostki orzeczniczej (m.in. do poradni chorób zawodowych wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy, kliniki i poradni chorób zawodowych uniwersytetów medycznych).
Podstawa prawna
Par. 2–8 rozporządzenia Rady Ministrów z 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1367). Art. 235 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502).