Prawo do zasiłku będzie ustalane na podstawie wniosku, do którego trzeba będzie dołączyć skrócony odpis aktu urodzenia dziecka. Rodzic będzie miał przyznane wsparcie od miesiąca urodzenia potomka, o ile złoży dokumenty w ciągu trzech miesięcy od jego narodzin (analogicznie przy jego adopcji lub przyjęcia).
Od 2016 r. nieubezpieczone matki będą miały wypłacane świadczenie rodzicielskie przez pierwszy rok życia ich potomka. Zmienią się też zasady wypłacania i wysokość zasiłku macierzyńskiego dla tych, które odprowadzają składki do KRUS.
Jak informuje jej centrala, modyfikacje w tym zakresie wynikają z ustawy z 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1217). Nowe kryteria przyznawania zasiłku macierzyńskiego będą zbliżone do tych, które będą obowiązywać przy świadczeniu rodzicielskim.
Prawo do zasiłku macierzyńskiego będzie przysługiwać matce lub ojcu dziecka, którzy podlegają ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu w KRUS z mocy ustawy lub na wniosek. Przy czym ojciec będzie miał prawo do zasiłku tylko w szczególnych okolicznościach. Stanie się tak, o ile matka po 14 tygodniach od przyznania jej tego świadczenia na swój wniosek zrezygnuje z jego pobierania, umrze lub porzuci potomka. Ponadto oprócz rodziców prawo do zasiłku będą miały osoby, które przysposobiły dziecko lub je przyjęły na wychowanie, o ile starają się w sądzie o jego adopcję lub pełnią rolę rodziny zastępczej (z wyjątkiem zawodowej).
Obecnie zasiłek macierzyński wynosi 3521,08 zł, co stanowi czterokrotność podstawowej emerytury, i jest wypłacany jednorazowo na każde urodzone dziecko.
Od stycznia 2016 r. matce będzie zaś przysługiwać 1 tys. zł miesięcznie przez okres 52 tygodni. Czas ten będzie jednak ulegał wydłużeniu wraz z przysposobieniem, przyjęciem lub przyjściem na świat większej liczby potomków w trakcie jednego porodu – na takich samych zasadach jak przy świadczeniu rodzicielskim.
Dodatkowo na podstawie przepisów przejściowych większą kwotę pomocy finansowej będą mogły otrzymać też matki, które urodziły dziecko jeszcze w tym roku i pobrały już zasiłek macierzyński. Będzie on im wypłacany w okresach miesięcznych do dnia upływu 52. tygodnia od daty przyjścia na świat dziecka. Takie samo rozwiązanie będzie stosowane w odniesieniu do świadczenia rodzicielskiego. O ile jednak nieubezpieczone matki będą otrzymywać przez ten czas 1 tys. zł miesięcznie, to te podlegające pod KRUS otrzymają pomoc finansową w różnej wysokości – w zależności od tego, ile dzieci urodziły w trakcie porodu. Będzie im przysługiwać od 705 zł miesięcznie przy jednym potomku do 110 zł przy czworgu i większej ich liczbie. Może się też zdarzyć sytuacja, że matka, która w tym roku urodziła dziecko, nie jest ubezpieczona w KRUS i w związku z tym zasiłek macierzyński otrzymał odprowadzający do niego składki emerytalno-rentowe ojciec. Jak wyjaśnia KRUS, żadne z tych rodziców nie będzie miało prawa do zasiłku na podstawie nowych przepisów.
