Organizacje pozarządowe świadczące pomoc na rzecz weteranów nie mogą mieć statusu instytucji pożytku publicznego. Takie skargi docierają do rzecznika praw obywatelskich, który w tej sprawie wystąpił do ministra pracy i polityki społecznej. Z odpowiedzią na tę interwencję będzie się już musiał zmierzyć nowy szef tego resortu.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1118 ze zm.) działalnością pożytku publicznego jest działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w tym akcie. Co więcej, art. 4 ust. 1 ustawy precyzuje te zadania, pomijając działalność na rzecz weteranów. Z kolei art. 4 ust. 2 przewiduje, że Rada Ministrów może określić w rozporządzeniu zadania w zakresie innym niż wymienione w ust. 1 jako należące do sfery zadań publicznych, kierując się ich szczególną społeczną użytecznością.
W ocenie dr. Adama Bodnara ustawa o wolontariacie reguluje działalność podmiotów w pewnych obszarach, które ze względu na swoje znaczenie i rolę państwa w ich kształtowaniu zostały potraktowane w sposób uprzywilejowany. Zwraca on jednak uwagę, że zadania wymienione w art. 4 ust. 1 nie stanowią katalogu zamkniętego, tak więc Rada Ministrów może określać dodatkowe, co umożliwia szybką reakcję na zachodzące przemiany.
Jak wskazuje RPO, wydaje się, że wprowadzenie dodatkowego zadania publicznego, tzn. działalności na rzecz weteranów przyczyni się do poprawy ich sytuacji.
Rzecznik przyznał, że przyjęta ustawa z 19 sierpnia 2011 r. o weteranach działań poza granicami państwa (Dz.U. nr 205, poz. 1203) w dużym stopniu poprawiła status weteranów, ale nie jest ona w stanie zapewnić adekwatnej pomocy wszystkim zainteresowanym. Z dotychczasowych doświadczeń wynika tymczasem, że skala problemów, z jakimi spotykają się weterani, jest tak olbrzymia, że państwo nie zawsze jest w stanie nadążyć za pojawiającymi się potrzebami. Dlatego też zaangażowanie w ich pomoc organizacji pożytku publicznego, które same deklarują swoją pomoc, jest jak najbardziej zasadne.
DGP przypomina
Organizacje pożytku publicznego zajmują sferami zadań publicznych m.in. w zakresie:
● pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej;
● działalności na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego;
● działalności na rzecz osób niepełnosprawnych;
● działalności na rzecz równych praw kobiet i mężczyzn;
● działalności na rzecz osób w wieku emerytalnym;
● porządku i bezpieczeństwa publicznego;
● obronności państwa i działalności Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
