Do obliczania odprawy pieniężnej w przypadku tzw. zwolnień grupowych stosuje się przepisy o wyliczaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Czy ustalając wysokość odprawy, trzeba uwzględnić premie i nagrody uznaniowe?
Odprawa pieniężna jest wypłacana pracownikowi jedynie w przypadkach, gdy rozwiązanie stosunku pracy następuje z przyczyn leżących po stronie pracodawcy (reorganizacja, likwidacja stanowiska, redukcja zatrudnienia) i pod warunkiem, że pracodawca zatrudnia powyżej 20 osób.
Odprawa pieniężna przysługuje w wysokości od jedno- do trzymiesięcznego wynagrodzenia, w zależności od stażu pracy u danego pracodawcy. Dodatkowo jest ona objęta ustawowym limitem co do wysokości.
Pomimo iż ustawa o zwolnieniach grupowych posługuje się pojęciem wynagrodzenia przy obliczaniu odprawy pieniężnej, nie wystarczy brać pod uwagę wynagrodzenia zasadniczego. Należy stosować zasady obliczania wynagrodzenia tak jak przy obliczaniu ekwiwalentu za urlop.
Przy obliczaniu wysokości odprawy uwzględnia się składniki wynagrodzenia określone w stałej stawce miesięcznej w wysokości należnej w miesiącu, w którym wypłacana jest odprawa. Obejmuje to między innymi wynagrodzenie zasadnicze oraz np. dodatek za pracę w warunkach szkodliwych.
Składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okres dłuższy niż jeden miesiąc uzyskane w okresie trzech ostatnich miesięcy przed nabyciem prawa do odprawy, uwzględnia się w przeciętnej wysokości za okres trzech miesięcy. Do tej kategorii może należeć wynagrodzenie prowizyjne oraz wynagrodzenie i dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych. Z kolei składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż jeden miesiąc wypłacone w okresie 12 miesięcy przed nabyciem prawa do odprawy uwzględnia się w średniej wysokości za okres ostatniego roku. Co należy rozumieć przez pojęcie tej kategorii składników wynagrodzenia.
Tak zwane premie gwarantowane, wypłacane co pewien czas, za okresy zróżnicowane co do ich długości wchodzą do podstawy wymiaru przy obliczaniu odprawy pieniężnej. Z kolei premia uznaniowa, która nie ma charakteru roszczeniowego, nie stanowi składnika wynagrodzenia za pracę. W związku z powyższym nie bierze się jej pod uwagę przy obliczaniu wysokości odprawy (por. wyrok SN z 22 września 2000 r., I PKN 33/00 oraz wyrok SN z 20 lipca 2000 r., I PKN 17/00).