W naszej firmie jest kilka osób palących papierosy. Nikomu by to nie przeszkadzało, gdyby nie to, że palą w pomieszczeniach pracy i w toaletach. Wielokrotnie zwracaliśmy im uwagę, oni jednak twierdzą, że pracodawca nie dopełnił swojego ustawowego obowiązku i nie utworzył palarni, a oni nie będą wychodzili na zewnątrz, bo tracą na to za dużo czasu. Czy faktycznie pracodawca musi zapewnić specjalne pomieszczenie dla palących? W jaki sposób możemy wyegzekwować od pracowników zaprzestanie palenia w budynku?
Pracodawca nie ma obowiązku tworzenia pomieszczenia palarni (jest to jego prawo, a nie obowiązek), natomiast może wprowadzić całkowity zakaz palenia na terenie zakładu pracy. Wobec pracowników, którzy nie zastosują się do takiego zakazu, pracodawca może zastosować karę porządkową, a w przypadku, gdy to nie pomoże – może nawet rozwiązać stosunek pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Stosownie do postanowień art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, palenie wyrobów tytoniowych, w tym papierosów, jest zabronione w pomieszczeniach zakładów pracy. Pracodawca zgodnie z art. 5a ust. 3 pkt 5 w związku z art. 2 pkt 9 tej ustawy może jednak wyznaczyć palarnię, a więc wyodrębnione konstrukcyjnie od innych pomieszczeń i ciągów komunikacyjnych pomieszczenie, odpowiednio oznaczone, służące wyłącznie do palenia wyrobów tytoniowych, zaopatrzone w wywiewną wentylację mechaniczną lub system filtracyjny w taki sposób, aby dym tytoniowy nie przenikał do innych pomieszczeń. Nie dotyczy to jednak przedsiębiorstw podmiotów leczniczych, pomieszczeń innych obiektów, w których są udzielane świadczenia zdrowotne, a także jednostek organizacyjnych systemu oświaty (szkół, przedszkoli itp.) oraz jednostek organizacyjnych pomocy społecznej (ośrodków pomocy społecznej, ośrodków interwencji kryzysowej itp.), ponieważ na terenie takich placówek palenie tytoniu jest bezwzględnie zakazane.
Ustawodawca zapewnił więc pracodawcy możliwość wprowadzenia całkowitego zakazu palenia na terenie danego przedsiębiorstwa. Może to być podyktowane nie tylko ochroną niepalących pracowników przed szkodliwym wpływem dymu tytoniowego, ale i ochroną przeciwpożarową budynku.
W celu egzekwowania takiego zakazu pracodawca może – wobec pracowników, którzy go nie przestrzegają – stosować kary porządkowe. Jeżeli jednak nie odniosą one oczekiwanego skutku, pracodawca może rozwiązać z takim pracownikiem stosunek pracy bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.
Podstawa prawna
Art. 2 pkt 9, art. 5 ust. 1 pkt 4 i art. 5a ust. 3 pkt 5 ustawy z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 298).