Radni, ustalając krąg osób, które mogą korzystać z gminnej karty dużej rodziny (KDR), nie mają prawa stosować innego kryterium poza wielodzietnością.
Tak wynika z rozstrzygnięcia wydanego przez wojewodę dolnośląskiego w sprawie uchwały podjętej przez radę gminy Cieszków. Jej celem było wprowadzenie samorządowego programu „Cieszkowska Duża Rodzina”, ale zdaniem organu nadzorczego niektóre jej zapisy naruszały przepisy ustawy z 5 grudnia 2014 r. w sprawie karty dużej rodziny (Dz.U. poz. 1863). Dlatego wojewoda postanowił je unieważnić. Jednym z zakwestionowanych elementów uchwały była ustalona przez radnych definicja rodziny wielodzietnej jako takiej, która mieszka pod wspólnym adresem na terenie gminy Cieszków.
W opinii wojewody jest to niezgodne z art. 27 ust. 2 pkt 1 ustawy o KDR. Wprawdzie przepis ten upoważnia radę do określenia zakresu podmiotowego programu, czyli rodzin uprawnionych do korzystania z lokalnych ulg i zniżek, jednak nie może ona stosować innej definicji niż tej, która pozwala na uzyskanie rządowej karty. Ta zaś mówi tylko o kryterium wielodzietności, którą spełniają osoby mające minimum troje dzieci. Natomiast w żadnym miejscu ustawy nie jest wymienione zamieszkiwanie pod wspólnym adresem jako warunek uzyskania karty. Oznacza to, że ta okoliczność nie może mieć wpływu na jej przyznanie lub nie.
Kolejnym unieważnionym przez wojewodę zapisem uchwały było wprowadzenie dopłat do opłat za odbiór odpadów jako jednego z elementów programu wspierania rodzin wielodzietnych. Organ nadzoru uznał, że to rozwiązanie jest sprzeczne z art. 6k ust. 4 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1399 ze zm.). Zgodnie z nim rada gminy może w całości lub części zwolnić z opłaty właścicieli nieruchomości z rodzin, w których dochód nie przekracza kryterium dochodowego obowiązującego w pomocy społecznej. W ocenie wojewody radni przekroczyli w ten sposób zakres upoważnienia wynikającego z art. 6k ust. 4. Podkreślił przy tym, że rada, decydując się na wprowadzenie preferencji dla rodzin wielodzietnych, powinna zawsze rozważyć legalność każdego uprawnienia w kontekście innych przepisów ustawowych, które regulują daną dziedzinę. W tym przypadku – ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Ponadto wojewoda stwierdził nieważność zapisu, który wskazywał, że wójt oraz kierownicy jednostek organizacyjnych gminy będą mieli prawo do określania uprawnień przysługujących rodzinom wielodzietnym na podstawie samorządowego programu. Tymczasem to rada jest zobowiązana do ustalenia ich pełnego zakresu, a wójt może np. prowadzić rejestr ulg i zniżek, ale nie może samodzielnie ich kreować.
ORZECZNICTWO
Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody dolnośląskiego z 14 sierpnia 2015 r., nr NK-N.4131.16.5.2015.SP1.