Nadchodzą zmiany w ocenach rządowych urzędników. Inny będzie tryb ich przeprowadzania, inna skala oraz kryteria. Dla dyrektorów zmiany oznaczają mniejszą biurokrację, a dla podwładnych rzetelniejsze weryfikowanie ich pracy.
Czy nowy sposób przeprowadzenia pierwszej oceny obejmie już zatrudnionych
Od kilku miesięcy pracuję w administracji rządowej. To moja pierwsza praca i za kilka tygodni będę podlegał tzw. pierwszej ocenie. Czy odbędzie sie już według nowych kryteriów?
NIE
Rozporządzenie zacznie obowiązywać od 27 sierpnia i będzie się odnosiło do zatrudnianych w korpusie służby cywilnej od tego dnia. Do sporządzenia pierwszej oceny osoby zatrudnionej przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się dotychczasowe przepisy. Regulacje przejściowe obejmują też oceny okresowe wszystkich członków korpusu służby cywilnej. Jeśli zatem pracownik zapoznał się na piśmie z kryteriami i terminem sporządzenia oceny przed dniem wejścia w życie nowego rozporządzenia, będą wobec niego stosowane dotychczasowe regulacje. Dopiero kolejne oceny okresowe przebiegną zgodnie z nowymi zasadami.
Podstawa prawna
Par. 12 rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z 23 lipca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu dokonywania pierwszej oceny w służbie cywilnej (Dz.U. poz. 1144).
Par. 14 rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z 23 lipca 2015 r. w sprawie warunków i sposobu przeprowadzania ocen okresowych członków korpusu służby cywilnej (Dz.U. poz. 1143).
Czy nowo przyjęty urzędnik zostanie zweryfikowany według dotychczasowej skali
W moim urzędzie trwa drugi etap naboru na wolne stanowisko. Wszystko wskazuje na to, że po rozmowie kwalifikacyjnej zostanie wyłoniony nowy kandydat. Czy po jego zatrudnieniu skala pierwszej oceny wciąż będzie pięciostopniowa?
NIE
Dotychczasowa pięciostopniowa skala zostanie zastąpiona trzystopniową (3 pkt – poniżej poziomu oczekiwań, 5 pkt – na poziomie oczekiwań i 7 pkt – powyżej oczekiwań). Jednak pierwsza ocena nie jest jedynym warunkiem zatrudnienia w administracji. O pracy na stałe decyduje pozytywne zaliczenie egzaminu ze służby przygotowawczej. Z osobą, która po raz pierwszy podejmuje pracę w służbie cywilnej, zawierana jest umowa o pracę na okres jednego roku. W tym czasie nowo zatrudniony musi zostać przez bezpośredniego przełożonego poddany pierwszej ocenie. Może ona nastąpić najwcześniej po ośmiu, a najpóźniej po 11 miesiącach pracy. Nie podlegają jej absolwenci Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, którzy złożyli wniosek o mianowanie na urzędnika. W ciągu 21 dni od zawarcia umowy z nowo zatrudnionym bezpośredni przełożony przeprowadza z nim rozmowę o sposobie dokonywania oceny i wyznacza termin do złożenia sprawozdania. Ma ono dotyczyć realizowanych przez pracownika zadań i musi obejmować co najmniej siedmiomiesięczny okres pracy. Pierwszą ocenę pracownika przeprowadza bezpośredni przełożony w porozumieniu z dyrektorem departamentu. Jeśli wynik jest pozytywny, dyrektor departamentu zwraca się do dyrektora generalnego o zawarcie z nim umowy na czas nieokreślony. Negatywna ocena oznacza rozwiązanie umowy o pracę na czas określony lub decyzję o niezawarciu umowy na czas nieokreślony.
Podstawa prawna
Par. 9 rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z 23 lipca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu dokonywania pierwszej oceny w służbie cywilnej (Dz.U. poz. 1144).
Czy będzie wstępna rozmowa z urzędnikiem
Zawsze po dokonaniu pierwszej oceny przeprowadzałem rozmowę z urzędnikiem. Znajomy dyrektor poinformował mnie, że po zmianach sprecyzowano, o czym przełożony powinien rozmawiać z nowym pracownikiem na początku jego kariery urzędniczej. Czy taka forma będzie obowiązkowa?
TAK
W nowym rozporządzeniu wprowadzono obowiązek przeprowadzania z nowym kandydatem po jego zatrudnieniu rozmowy wstępnej. Dodatkowo dookreślono, co powinno w niej się zawrzeć. Poprzednie rozporządzenie tego nie precyzowało. W terminie 21 dni od nawiązania z ocenianym stosunku pracy bezpośredni przełożony przeprowadza z nim rozmowę wstępną, podczas której:
● zapoznaje pracownika ze sposobem dokonywania pierwszej oceny;
● omawia główne obowiązki wynikające z opisu stanowiska pracy zajmowanego przez niego i oczekiwania co do sposobu ich wykonywania;
● omawia oczekiwania co do jego postawy, zaangażowania i postępów w pracy, relacji ze współpracownikami oraz terminowości wykonywania zadań, biorąc pod uwagę opisy elementów noty;
● na koniec wyznacza termin na złożenie sprawozdania.
Po upływie co najmniej siedmiu miesięcy następuje pierwsza ocena, która polega na:
● przeprowadzeniu z podwładnym kolejnej rozmowy oceniającej – w jej trakcie bezpośredni przełożony może omówić także kierunki jego dalszego rozwoju zawodowego i potrzeby;
● przyznaniu ocen cząstkowych za postawę pracownika, jego zaangażowanie i postępy w pracy, relacje ze współpracownikami oraz terminowość wykonywania zadań odpowiednio do poziomu spełniania przez ocenianego każdego z elementów oceny, z uwzględnieniem ich opisów;
● ustaleniu łącznej noty;
● przyznaniu pozytywnej lub negatywnej pierwszej oceny.
Wtedy też bezpośredni przełożony przeprowadza z urzędnikiem rozmowę oceniającą (niezwłocznie po złożeniu przez niego sprawozdania lub po upływie terminu wyznaczonego na jego złożenie).
W rozmowie może uczestniczyć kierujący komórką organizacyjną, w której urzędnik jest zatrudniony. Nowa forma sposobu przeprowadzania pierwszej oceny składa się zatem z dwóch rozmów (wstępnej i oceniającej).
Podstawa prawna
Par. 9 rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z 23 lipca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu dokonywania pierwszej oceny w służbie cywilnej (Dz.U. poz. 1144).
Czy kryteria ocen okresowych zostaną zmienione
Dotychczas moja okresowa weryfikacja sprowadzała się do tego, że byłem oceniany według często powtarzających się kryteriów. Czy nowe rozporządzenie wprowadziło w tym zakresie jakiś porządek?
TAK
Po wejściu w życie nowego rozporządzenia w sprawie oceny okresowej członków korpusu służby cywilnej kryteria będą uporządkowane i zredukowane do 14. Do tej pory niestety część z nich się powtarzała i dla stanowisk kierowniczych było ich 16, a dla pozostałych 17. Wśród nowych kryteriów znajdzie się m.in. komunikatywność i rzetelność, a także umiejętność myślenia analitycznego. Nadal jednak ocena okresowa będzie przeprowadzana co do zasady co dwa lata.
Podstawa prawna
Załącznik nr 1 do rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z 23 lipca 2015 r. w sprawie warunków i sposobu przeprowadzania ocen okresowych członków korpusu służby cywilnej (Dz.U. poz. 1143).
Czy będzie mniej przypadków uzasadniania not
Do tej pory pisemne uzasadnianie ocen sporządzane było w przypadku urzędników, którzy wypadli słabo lub bardzo dobrze. Przyznam, że nie mam ochoty uzasadniać pisemnie najlepszych ocen, tym bardziej że urzędnicy ich nie kwestionują. Czy po zmianie rozporządzenia zniknie ta niepotrzebna biurokracja?
TAK
Obecnie uzasadnienie oceny trzeba było sporządzić, jeśli członek korpusu służby cywilnej otrzymał notę znacznie poniżej oczekiwań, poniżej oczekiwań, a także przy najwyższej ocenie, czyli znacznie powyżej oczekiwań.
Bezpośredni przełożeni wystawiali więc często pracownikom oceny średnie, aby uniknąć dodatkowej pracy. Po zmianach oceniający sporządzi jedynie uzasadnienie negatywnej noty. Przy pozytywnych może wprawdzie to zrobić, ale nie ma takiego obowiązku.
Podstawa prawna
Par. 12 ust. 3–4 rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z 23 lipca 2015 r. w sprawie warunków i sposobu przeprowadzania ocen okresowych członków korpusu służby cywilnej (Dz.U. poz. 1143).
Czy szkolna trójka zostanie wyeliminowana
Moi pracownicy bardzo narzekają, kiedy zostają ocenieni na poziomie oczekiwań, czyli szkolnej trójki. Uważają, że słabo wypadli. Czy w ocenach okresowych zmieni się skala, aby wyeliminować takie skojarzenia?
TAK
W nowym rozporządzeniu wprowadzona została nowa punktowa skala ocen. Zmienić się ma oznaczenie liczbowe poziomów z 1-2-3-4-5 na 1-3-5-7-9. Takie rozwiązanie powinno wyeliminować przekonanie, że ocena na poziomie spełniania oczekiwań jest słabą szkolną trójką. W nowej skali będzie ona oznaczona jako 5. To rozwiązanie powinno wyeliminować część odwołań pracowników od przyznanych im not.
Podstawa prawna
Par. 12 rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z 23 lipca 2015 r. w sprawie warunków i sposobu przeprowadzania ocen okresowych członków korpusu służby cywilnej (Dz.U. poz. 1143).
Czy radca prawny obowiązkowo musi mieć opinię izby
Od lat urzędy w różny sposób podchodzą do oceniania pracowników, którzy w administracji rządowej zajmują stanowiska radców prawnych. Cześć z nich zanim wystawi notę, wnioskuje o opinię do właściwej okręgowej izby radców prawnych. Czy nowe rozporządzenie rozstrzygnęło tę kwestię?
NIE
W pierwotnej wersji projekt zakładał, że urząd, oceniając radcę prawnego, musiałby obowiązkowo wystąpić o opinię do okręgowej izby radców prawnych. Szef służby cywilnej wskazywał, że ta zmiana jest podyktowana stanowiskiem Sądu Najwyższego, który w postanowieniu z 19 grudnia 2013 r., II PK 213/13 orzekł, że wszyscy pracodawcy, w tym administracja rządowa, powinni występować do izby o taką opinię o pracownikach będących radcami prawnymi.
Ostatecznie jednak Stały Komitet Rady Ministrów zdecydował, że wszystko pozostanie na dotychczasowych zasadach. A to oznacza, że urzędy będą o tym decydować indywidualnie. Dyrektorzy muszą jednak mieć na względzie, że jeśli tryb zostanie zakwestionowany przez pracownika przed sądem, może dojść do uchylenia oceny i ponownego jej przeprowadzenia.
Podstawa prawna
Par. 1 rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z 23 lipca 2015 r. w sprawie warunków i sposobu przeprowadzania ocen okresowych członków korpusu służby cywilnej (Dz.U. poz. 1143)
