W ostatnim czasie pojawiły się wątpliwości, czy pracowników, którym udzielono urlopu bezpłatnego, należy uwzględnić przy obliczaniu odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Skoro bowiem nie korzystają z uprawnień pracowniczych, w tym również ze świadczeń socjalnych, co również było przedmiotem sporów, to dlaczego mieliby być brani pod uwagę przy ustalaniu wysokości tej kwoty.

Jak się jednak okazuje, przepisy nie dają podstaw do ich wyłączenia. Uzyskaliśmy w tej sprawie stanowisko Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
Stanowisko Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej
Zgodnie z par. 1 rozporządzenia rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych podstawę naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych stanowi przeciętna planowana w danym roku liczba zatrudnionych, skorygowana w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych, obejmująca pracowników zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy (po przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy).
Należy podkreślić, że w przeciętnej liczbie zatrudnionych uwzględnia się pracowników, których definiuje art. 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm). Zgodnie z tym przepisem pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Biorąc pod uwagę treść par. 1 rozporządzenia, w ocenie Departamentu brak jest podstaw prawnych do wyłączania z przeciętnego zatrudnienia pracowników przebywających na urlopach, w tym na urlopie bezpłatnym.
Departament Prawa Pracy informuje, że Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej nie jest uprawnione do wydawania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów ustaw. Poglądy prawne Departamentu nie są zatem wiążące dla stron stosunku pracy, sądów i inspektorów pracy. Na podstawie art. 12a ustawy z 4 marca 199 4 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 111) ocena stosowania przez pracodawców przepisów tej ustawy należy do kompetencji właściwych miejscowo organów Państwowej Inspekcji Pracy.