Pan Michał podjął niedawno pierwszą pracę, poważną, etatową. Minęło nieco ponad pół roku, a dostał z ZUS pismo, że skoro nie wybrał OFE i część jego składek jest przekazywana na subkonto w ZUS, musi zadeklarować majątkowe stosunki rodzinne i wskazać spadkobierców. – Jestem 24-latkiem, nie mam żony, o dzieciach jeszcze nie myślę. Dlaczego ktoś oczekuje ode mnie decyzji, o których chcę zacząć myśleć dopiero za kilka lat! Czy mogę jeszcze nic nie postanawiać – pyta czytelnik.
Zwaloryzowane kwoty składek, środków i odsetek za zwłokę, zewidencjonowane na subkoncie, podlegają podziałowi w razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa albo w przypadku śmierci osoby, dla której Zakład prowadzi subkonto – wyjaśnia Radosław Milczarski z centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. – W kwestiach podziału stosuje się takie same zasady jak w przypadku środków na rachunku w OFE. Gdy ubezpieczony jest członkiem OFE, stosowne oświadczenia, w których wskazuje osoby uprawnione do podziału środków, składa w wybranym przez siebie funduszu. Są one podstawą do podziału środków również na subkoncie. Jeśli nie zawarł umowy z OFE, całość składek na II filar jest gromadzona w ZUS.
Ustawodawca zobowiązał Zakład do poinformowania ubezpieczonych wchodzących po raz pierwszy na rynek pracy po 31 stycznia 2014 r. o konieczności złożenia pisemnego oświadczenia o stosunkach majątkowych istniejących pomiędzy ubezpieczonym a jego współmałżonkiem oraz o możliwości wskazania osób uprawnionych do otrzymania środków po jego śmierci. Oświadczenie to jest podstawą do podziału środków zgromadzonych na subkoncie, gdy ubezpieczony (który jest lub był w związku małżeńskim) posiadający subkonto rozwodzi się, następuje unieważnienie małżeństwa lub gdy nastąpił jego zgon. Jeśli jednak nie był i nie pozostaje w związku małżeńskim lub chce wskazać inne osoby, może przekazać do ZUS informację o osobach fizycznych, na rzecz których ma nastąpić po jego śmierci wypłata środków zgromadzonych na subkoncie – wyjaśnia specjalista.
Oświadczenie ubezpieczonego o stosunkach majątkowych istniejących między nim a jego współmałżonkiem i wskazanie osób, na rzecz których ma nastąpić wypłata środków z subkonta po śmierci ubezpieczonego, można złożyć w dowolnym terminie, przy czym to wskazanie nie jest ostateczne, dyspozycję można zmienić.
Jeśli oświadczenie nie zostanie złożone, pieniądze zgromadzone na subkoncie wchodzą w skład masy spadkowej.
Podstawa prawna
Art. 40e ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.). Art. 81, art. 123a ustawy z 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz.U. z 2013 r. poz. 989 ze zm.). Art. 4 ustawy z 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1717).