Wydłużająca się długość życia zawodowego, zmiana w proporcjach poszczególnych grup wiekowych będą w coraz większym stopniu wyznaczać wyzwania dla pracowników, pracodawców oraz państwa. Jakie wyzwania stawia tym zróżnicowanym grupom współczesny rynek pracy?

Pracownicy
Temat podniesienia wieku emerytalnego w Polsce wywołał ogromną dyskusję i sprzeciw znaczącej części społeczeństwa. Tematy koncentrowały się wokół pytań: czy jest i będzie zapotrzebowanie na pracę osób powyżej 50 i 60. roku życia, czy stan zdrowia Polaków pozwoli na kontynuowanie pracy, czy jeśli pracownik 50+ straci pracę to będzie mieć szansę na znalezienie nowej? Pytania te i obawy są naturalne. Demografowie, ekonomiści i politycy przedstawiali cały szereg argumentów uzasadniających wdrożoną zmianę. Wśród najczęściej powtarzanych znalazły się m.in. spadek liczby ludności; odpływ pracowników z wyżu demograficznego z lat 50. XX wieku; zmniejszająca się liczbę osób młodych, wydłużająca się długość życia, a co za tym idzie czas pozostawania na emeryturze; lepszy stan zdrowia i kondycja psychiczna osób dojrzałych. Niewątpliwie ograniczenie przywilejów wcześniejszego zaprzestania pracy, podniesienie wieku uprawniającego do przejścia na emeryturę oraz zmiany w strukturze demograficznej społeczeństwa wymagać będą od pracowników konieczności:
• Śledzenia trendów na rynku pracy i uzupełniania zgodnie z nimi kompetencji, większej dbałości o samodzielny rozwój.
• Nieustannego nabywania kompetencji związanych z nowymi technologiami.
• Umiejętności oduczania się starych kompetencji i uczenia się nowych.
• Większej dbałości o zdrowie i kondycję organizmu.
• Otwartości na nowe ścieżki kariery, przekwalifikowania się, przewidywania, czy za 5-10 lat będzie zapotrzebowanie na wykonywaną pracę. Jeśli odpowiedź będzie negatywna – wcześniejsze podejmowanie działań zaradczych.
• Samodzielne odkładanie środków na starość – coraz częściej mówi się, że „państwowa emerytura” będzie zdecydowanie niższa od obecnej i nie pozwoli na prowadzenie życia na poziomie, do którego przyzwyczailiśmy się dotychczas.






Pracodawcy
Przy obecnym poziomie bezrobocia trudno wyobrazić sobie sytuację, że na przestrzeni najbliższych lat może w niektórych branżach zabraknąć rąk do pracy z powodu zmian demograficznych. Już teraz coraz więcej pracodawców dostrzega problem ze znalezieniem kandydatów o określonych kompetencjach. Z jakimi kwestiami będą mierzyć się pracodawcy w najbliższym czasie?
• Otwarcie się na grupy pracowników, które do tej pory były dość negatywnie oceniane przez pracodawców, tj. młodych i osoby powyżej 50 i 60. roku życia – zwiększenie tym samym zakresu kompetencji i dostępu do talentów.
• Nabycie wiedzy na temat potrzeb, specyfiki, mocnych i słabych stron poszczególnych pokoleń – traktowanie wiedzy na temat pokoleń, jako elementu ułatwiającego zrozumienie załogi
i klientów oraz gwarantującego lepsze wykorzystanie potencjału pracowników.
• Rozwój programów rozwojowych, motywacyjnych zgodnych z potrzebami i oczekiwaniami coraz bardziej zróżnicowanych pracowników.
• Opracowanie mechanizmów zarządzania wiedzą pracowników, w tym transferu wiedzy między pracownikami, gromadzenia i wytwarzania know-how.
• Zwiększenie uwagi na ergonomiczność stanowisk pracy.






Państwo
Zmniejszająca się dzietność Polek, wydłużająca się długość życia, malejący odsetek ludności w wieku mobilnym (18-44 lata), zwiększająca się grupa osób w wieku 50+ rodzi nowe wyzwania przed polskim państwem. Wśród najważniejszych zaliczyć można:
• Dostosowanie szkolnictwa do potrzeb rynku pracy (w tym rozwoju kształcenia dualnego).
• Zapewnienie puli bezpłatnych lub niskopłatnych kursów doszkalających i przekwalifikujących.
• Zwiększenie nakładów na programy profilaktyczne oraz rehabilitacyjne.
• Rozszerzenie bezpłatnej lub niskopłatnej oferty ułatwiającej sprawowanie opieki pracownikom nad osobami zależnymi (tzn. dziećmi, osobami niepełnosprawnymi, starszymi rodzicami i dziadkami) – wydłużenie wieku uprawniającego do przejścia na emeryturę i ograniczenie możliwości wcześniejszego wycofania się z rynku pracy powoduje, że zapotrzebowanie na tego typu usługi będzie rosło. Biorąc pod uwagę starzenie się społeczeństwa będzie zwiększać się rola domów opieki, ośrodków dziennej opieki dla seniorów. Rozwój infrastruktury wspomagającej opiekę nad dziećmi i chorymi będzie jednym z czynników ułatwiających godzenie życia zawodowego oraz rodzinnego. Istotne będzie również dostosowanie działania ośrodków do godzin aktywności zawodowej większości pracowników (np. poprzez wydłużanie funkcjonowania żłobków i przedszkoli).




Chcesz dowiedzieć się więcej? Szukasz inspiracji? Wejdź na bezpłatny portal rozwojowy www.dialoggeneracji.pl zawierający kompleksową wiedzę na temat zarządzania wiekiem, pokoleniami w miejscu pracy. Znajdziesz na nim artykuły, filmy z ekspertami, narzędzia HR, raporty, ścieżkę zarządzania międzygeneracyjnego w organizacji. Zarejestruj się już dziś i rozsmakuj się w wiedzy. Zapraszamy!