Nowela - którą Sejm uchwalił pod koniec czerwca, a na rozpoczynającym się w środę posiedzeniu zajmie się nią Senat - wprowadza świadczenie rodzicielskie w wysokości 1 tys. zł miesięcznie dla rodziców, którym urodzi się dziecko, a którym nie przysługuje urlop ani zasiłek macierzyński - np. bezrobotnych, studentów, rolników oraz pracujących na umowach o dzieło.

Na etapie prac w komisji do projektu wprowadzono - na wniosek MPiPS, które przygotowywało tę regulację - zapis, który pozwoli gminom na przyznawanie własnych, dodatkowych świadczeń. Byłoby to zupełnie odrębne świadczenie, niekoniecznie związane z urodzeniem dziecka i skierowane nie tylko do tej grupy osób co ustawa; krąg beneficjentów i wysokość pomocy zależałaby od samej gminy.

Jak mówili przedstawiciele resortu, ostatnio coraz więcej gmin zwracało się z apelem o wprowadzenie podstawy prawnej, która umożliwiłaby przyznawanie innych świadczeń niż zdefiniowane w ustawie. Posłowie wprowadzili więc zapisy, dzięki którym gminy, w drodze uchwały, będą mogły ustalać własne, dodatkowe świadczenia rodzinne dla swoich mieszkańców i określać zasady ich przyznawania. Będą one finansowane z ich budżetu.

Decyzja, czy takie dodatkowe świadczenia wprowadzić, należeć będzie do władz danej gminy.

Oznacza to, że gminy, uwzględniając potrzeby swoich mieszkańców i własne możliwości finansowe, będą mogły przyznawać inne świadczenia rodzinom niż te przewidziane ustawie o świadczeniach rodzinnych, czyli inne niż: zasiłek rodzinny z dodatkami, jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka, zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy, czy świadczenie pielęgnacyjne.

Dotychczas gminy nie miały podstawy prawnej do przyznawania dodatkowych świadczeń, mogły jedynie podnieść z własnych środków kwoty dodatków do zasiłku rodzinnego oraz wprowadzić i sfinansować z własnych środków dodatkową jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka.

Podczas prac w komisji do projektu dodano m.in. przepis dotyczący opiekunów dziennych, w myśl którego będą oni zatrudniani na podstawie umowy o pracę (obecnie jest to umowa zlecenie).

Świadczenie rodzicielskie, które ma wprowadzić nowela, wypłacane będzie od początku przyszłego roku, jednak zapisy dotyczące dodatkowych świadczeń przyznawanych przez gminy oraz asystentów rodziny mają wejść w życie 14 dni po ogłoszeniu ustawy.