Pani Ewa kończy niedługo urlop rodzicielski. W opiece nad dzieckiem zastąpi ją mąż, który weźmie ostatnie 8 tygodni tego wolnego na opiekę nad dzieckiem. Następnie, po zakończeniu jego urlopu, rodzina chciałaby wyjechać razem na dłuższy wypoczynek za granicę. Ze względu na to, że oboje rodzice korzystają z uprawnień rodzicielskich (urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego), ich urlopy wypoczynkowe nie zostały przez ich szefów zaplanowane. Czy pracodawcy muszą się zgodzić na udzielenie im urlopu wypoczynkowego we wskazanym przez nich terminie
Urlop wypoczynkowy co do zasady powinien być udzielany pracownikom zgodnie z planem urlopów, a w firmach, w których takiego planu nie ma, zgodnie z terminem ustalonym wcześniej przez pracodawcę z pracownikiem. Nie każdy urlop pracownika można jednak zaplanować. Jedną z takich sytuacji, gdy wcześniejsze ustalenie daty wypoczynku pracownika może być trudne, jest korzystanie przez pracowników z urlopów związanych z opieką nad dzieckiem, czyli z urlopu macierzyńskiego (podstawowego i dodatkowego), adopcyjnego (podstawowego i dodatkowego), rodzicielskiego i ojcowskiego.
O zamiarze wzięcia urlopu wypoczynkowego przez rodzica wracającego do pracy po takiej przerwie na opiekę nad dzieckiem pracodawca nie musi być bowiem wcześniej zawiadamiany. Wystarczy, że pracownik wystąpi o wolne ostatniego dnia jednego z wyżej wymienionych urlopów, a pracodawca musi się na niego zgodzić. Choćby nieobecność tego pracownika w pracy w danym terminie była mu bardzo nie na rękę.
Urlop w częściach i na dwie zmiany
Zarówno dodatkowy urlop macierzyński (urlop adopcyjny), jak i urlop rodzicielski mogą być udzielane pracownikom w częściach i korzystać z nich mogą na zmianę matka i ojciec dziecka. Dodatkowe urlopy macierzyńskie i dodatkowe urlopy adopcyjne mogą być dzielone na dwie takie części. Urlop rodzicielski nawet na trzy, z których żadna nie może być krótsza niż 8 tygodni. Między nimi nie może być też oczywiście przerwy.
Prawo do naprzemiennego korzystania z urlopów związanych z opieką nad dzieckiem przez oboje rodziców pozwala im, nawet kilkakrotnie, skorzystać z prawa do urlopu wypoczynkowego w dogodnym dla nich terminie. Na przykład po skończonym urlopie macierzyńskim matka skorzystała z określonego w art. 163 par. 3 k.p. uprawnienia i poszła na trzytygodniowy urlop wypoczynkowy. W tym czasie ojciec wziął pierwszą część dodatkowego urlopu macierzyńskiego w wymiarze również trzech tygodni. Rodzice mogli więc razem wyjechać na trzytygodniowe wakacje. Później, na dodatkowym urlopie macierzyńskim zastąpiła męża żona, która była na nim aż do jego zakończenia, czyli przez kolejne trzy tygodnie. W tym czasie ojciec wrócił do pracy. Następnie kobieta poszła na ośmiotygodniowy urlop rodzicielski i zaraz po nim wzięła dwa tygodnie urlopu wypoczynkowego. W tym czasie na urlopie rodzicielskim zastąpił ją ojciec dziecka. Mogli wiec znów razem wyjechać, tym razem na dwutygodniowy urlop. Jeśli z ostatniej części urlopu rodzicielskiego znów skorzysta matka, to po jego zakończeniu znów będzie miała prawo do urlopu wypoczynkowego. Oczywiście jeśli jeszcze taki urlop jej został. Ojciec dziecka natomiast będzie mógł skorzystać z tego prawa ponownie po urlopie ojcowskim.
Tylko po rodzicielskim
Takie wielokrotne branie przez pracownika niezaplanowanego urlopu może nieco dezorganizować pracę w firmie. Pracodawca nie ma jednak wyboru i jeśli o urlop wypoczynkowy występuje pracownik korzystający z jednego z wcześniej wymienionych urlopów związanych z opieką nad dzieckiem, ma obowiązek takiego urlopu mu udzielić.
Warunkiem jest jednak, aby wypoczynek przypadał bezpośrednio po korzystaniu przez pracownika z urlopu np. macierzyńskiego czy rodzicielskiego. Pracownik, który chce skorzystać ze swojego uprawnienia, musi zatem pamiętać, że między ich zakończeniem a rozpoczęciem wypoczynku nie może być żadnej przerwy. Jeżeli zatem pracownik podejmie pracę po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, a następnie zwróci się z wnioskiem o udzielenie urlopu wypoczynkowego, pracodawca nie będzie już takim wnioskiem związany.
Samo złożenie wniosku o wypoczynek w trakcie urlopu rodzicielskiego to za mało. W sytuacji opisanej w pytaniu, jeśli pani Ewa wystąpi o urlop wypoczynkowy na okres przypadający bezpośrednio po urlopie rodzicielskim, pracodawca taki urlop będzie jej musiał oczywiście dać. Rodzina będzie mogła zatem wyjechać razem na wypoczynek. Jeśli jednak pracownica chciałaby wziąć ten urlop dopiero po zakończeniu urlopu rodzicielskiego przez ojca dziecka, w czasie gdy i on będzie korzystać z urlopu wypoczynkowego, pracodawca może zgodzić się na udzielenie jej urlopu w takim terminie, ale nie jest to już jego obowiązek.
Uwaga
Jeśli rodzice odpowiednio podzielą się opieką nad dzieckiem, mogą korzystać z urlopu w wybranym przez siebie terminie. I to nawet kilka razy w roku
Pracodawca musi udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego, gdy:
● wystąpi on o urlop na żądanie; w ten sposób pracownik może wziąć jednak tylko 4 dni w roku kalendarzowym;
● wystąpi o niego pracownica przebywająca na urlopie macierzyńskim (podstawowym i dodatkowym), która będzie chciała skorzystać z przysługującego jej wypoczynku bezpośrednio po tym urlopie. Dotyczy to też pracownika ojca wychowującego dziecko i korzystającego z takiego urlopu oraz osób przebywających na urlopie adopcyjnym (podstawowym i dodatkowym), urlopie rodzicielskim oraz ojcowskim;
● urlop dotyczy pracownika młodocianego uczęszczającego do szkoły; takiemu pracownikowi pracodawca obowiązany jest udzielić urlopu w okresie ferii szkolnych.
Podstawa prawna

Art. 163 par. 3, art. 1672, art. 1821 par. 7, art. 1821a par. 6, art. 1823, art. 183 par. 1 i 4, art. 205 par. 3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).