Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie usług transportowych, opłacając podatek na zasadach ogólnych. Mam stwierdzony umiarkowany stopień niepełnosprawności. Nie uzyskuję przychodów z innych źródeł. Słyszałem, że jest możliwe, abym z racji swojej niepełnosprawności nie musiał płacić składki zdrowotnej z tytułu prowadzenia tej działalności. Czy to prawda?
Tak, ale tylko w pewnych okolicznościach. Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne reguluje ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zwana dalej ustawą zdrowotną. Zgodnie z ogólnymi zasadami wynikającymi z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c tej ustawy obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które prowadzą działalność pozarolniczą lub współpracują z takimi osobami, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca osoba podlegająca temu ubezpieczeniu. Składka ta jest miesięczna i niepodzielna. Podstawę jej wymiaru dla przedsiębiorców stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego.
Dopuszczalny wyjątek
Ustawa zdrowotna w pewnych przypadkach zwalnia jednak osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą z opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Jak bowiem wynika z art. 82 ust. 9, składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest opłacana przez przedsiębiorcę, który ma orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności. Warunkiem do uzyskania zwolnienia jest nieuzyskiwanie przychodów z tej działalności w wysokości przekraczającej miesięcznie 50 proc. kwoty najniższej emerytury lub opłacanie podatku dochodowego w formie karty podatkowej. Obecnie najniższa emerytura wynosi 880,45 zł miesięcznie, w związku z czym przychody przedsiębiorcy nie mogą przekroczyć miesięcznie 440,23 zł.
Ważne
Aby otrzymać zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej, nie można uzyskiwać miesięcznie przychodów z działalności gospodarczej wyższych niż 440,23 zł ani opłacać podatku w formie karty podatkowej
Warto też pamiętać, że wysokość składki zdrowotnej dla niepełnosprawnych przedsiębiorców, którzy poza działalnością gospodarczą nie mają innych przychodów, nie może przekroczyć kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy. Może więc się zdarzyć, że jeśli niepełnosprawny przedsiębiorca nie osiągał przychodów i zaliczka na podatek wynosiła 0 zł, nie będzie musiał opłacać również składki.
Przychód badany na nowo
W konsekwencji przyjąć więc można, że przedsiębiorca o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności może skorzystać ze zwolnienia, lecz tylko w tych miesiącach roku, w których spełnia wskazane warunki dotyczące przychodu. W przypadku gdy w danym miesiącu uzyska przychód z działalności w wysokości przekraczającej 50 proc. kwoty najniższej emerytury, będzie zobowiązany do odprowadzenia składki na ubezpieczenie zdrowotne za ten miesiąc. Ten kierunek interpretacyjny przepisów i ich szczególny charakter znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie sądowym (por. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 10 grudnia 2013 r., sygn. akt III AUa 428/13, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 6 marca 2013 r., sygn. akt III AUa 415/12)
Podsumowując, aby z całą pewnością stwierdzić możliwość zwolnienia czytelnika z obowiązku opłacania składki zdrowotnej, należy określić, w jakiej wysokości przychody osiąga. Jeśli nawet obecnie spełnia warunek niskich przychodów, to w przypadku ich zwiększenia obowiązek zapłaty składki powstanie na nowo.
Podstawa prawna
Art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c, art. 81 ust. 2, art. 82 ust. 9, art. 84 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 581).