TEZA: Wyrażenie zgody na rozwiązanie lub wypowiedzenie umowy o pracę działaczowi związkowemu na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych uzewnętrznia decyzję zarządu organizacji związkowej o tak istotnym znaczeniu, że choć ustawa wprost takiej formy nie wymaga, pożądane jest podjęcie tej decyzji w formie uchwały.
Sygn. akt II PK 38/14
WYROK SĄDU NAJWYŻSZEGO
z 18 grudnia 2014 r.
STAN FAKTYCZNY
Doradca zatrudniona w banku była jednocześnie przewodniczącą grupy pracowników związku zawodowego. W okresie zatrudnienia pracownica wielokrotnie naruszała swoje obowiązki, waga popełnionych zaniedbań była duża, a ich konsekwencje godziły w klientów, obniżając prestiż banku. Pracodawca wystąpił do zarządu związku zawodowego o zgodę na wypowiedzenie umowy pracownicy i uzyskał odpowiedź, że organizacja nie weźmie pracownicy w obronę. W tych okolicznościach pracodawca wypowiedział umowę, a pracownica odwołała się do sądu, podnosząc, że doszło do naruszenia art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 167; dalej: ustawa).
Sąd rejonowy uznał wypowiedzenie za formalnie prawidłowe i uzasadnione, skoro pracownica nie kwestionowała okoliczności wskazanych jako jego podstawy. W ocenie sądu związek zawodowy wyraził zgodę na wypowiedzenie umowy, gdyż wobec nieuregulowania formy i trybu udzielania przez organizacje związkowe zgody na zwolnienie działacza stosuje się do niej ogólne reguły wykładni oświadczeń woli. Przemawiało to za oddaleniem powództwa pracownicy, która zaskarżyła ten wyrok w apelacji.
Sąd okręgowy przyznał pracownicy odszkodowanie za niezgodne z prawem wypowiedzenie, uznając, że pracodawca nie uzyskał zgody związku zawodowego na rozwiązanie umowy. Nie można tak kwalifikować e-maila z niepodpisanym załącznikiem od członka zarządu związku, zawierającego sformułowanie „odstępuje od obrony”. Niejasna odpowiedź organizacji nie pozwalała na przyjęcie, że jest zgoda, skoro musi zostać ona udzielona jednoznacznie i wprost. Co więcej, decyzja w sprawie zgody na zwolnienie działacza powinna zapaść kolegialnie, w formie uchwały zarządu organizacji związkowej, a wobec niedochowania tych wymogów wypowiedzenie narusza art. 32 ust. 1 ustawy. Skargę kasacyjną od tego rozstrzygnięcia wniósł pracodawca, zarzucając naruszenie art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy.
UZASADNIENIE
Sąd Najwyższy uznał, że art. 32 ust. 1 ustawy wyraźnie wskazuje organ upoważniony do wyrażenia zgody na zwolnienie działacza związkowego, jakim jest zarząd organizacji związkowej. Wyklucza to możliwość delegowania tego uprawnienia na inny organ, przewodniczącego lub członka zarządu związku. Zgoda taka musi być uprzednia, czyli dokonana przed wypowiedzeniem umowy, kolegialna, a ponadto wyrażona w sposób wyraźny.
Zgoda na zwolnienie działacza to decyzja o istotnym znaczeniu, wiec pożądane jest jej podjęcie w formie uchwały, która jednak nie musi być przekazana pracodawcy. Wystarczy, że leży ona u podstaw przekazanej pracodawcy informacji o zgodzie lub braku zgody zarządu związku na rozwiązanie umowy z działaczem, powołującej datę i numer tej uchwały. Skoro pismo przekazane pracodawcy jako załącznik do e-maila nie spełniało tych warunków, powinien on wystąpić o jego doprecyzowanie oraz zbadać, czy zostało wyrażone przez właściwy organ związkowy, co nie oznacza ingerowania w wewnętrzne sprawy związku. Ma to szczególne znaczenie w przypadku niekonkretnych odpowiedzi związku, stanowiących o braku sprzeciwu lub odstąpieniu od obrony pracownika, które nie są jednoznaczne z wyrażeniem zgody na zwolnienie chronionego związkowca. W takich przypadkach rozwiązanie umowy bez podjęcia działań służących wyjaśnieniu, czy zgoda została wyrażona i to przez właściwy organ związku, może być równoznaczne z naruszeniem art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych.
Na tej podstawie SN oddalił skargę kasacyjną pracodawcy.