Nasza spółka jako płatnik składek za pracowników złożyła 15 marca tego roku raport korygujący w zakresie składek nadpłaconych za niektóre miesiące 2010 r. Okazało się bowiem, że niektórzy pracownicy przekroczyli wówczas limit podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. ZUS uznał zaliczenie nadpłaconych składek na poczet bieżących, ale nie uwzględnił odsetek za tak długi okres. Czy ZUS ma rację, skoro nawet nie powiadomił nas o nadpłacie powstałej 5 lat temu?
Tak, ZUS ma w tym wypadku rację. Przepisy pozwalają jedynie na zaliczenie nadpłaconych składek na poczet składek bieżących, ale bez odsetek.
Procedura zwrotu nienależnie opłaconych składek oraz zasad rozliczania składek została bardzo szczegółowo uregulowana w art. 19 i art. 24 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa). Zgodnie z jej przepisami za datę stwierdzenia nienależnie opłaconych składek uważa się dopiero datę otrzymania przez ZUS imiennego raportu miesięcznego korygującego i deklaracji rozliczeniowej korygującej. W tym przypadku będzie to 15 marca, w tym dniu spółka dostarczyła do ZUS raport korygujący. Nie oznacza to jednak, że płatnik może zacząć naliczać odsetki od tej daty.
Zgodnie z zasadą wynikająca z art. 19 ust. 6b ustawy systemowej, dopóki ZUS nie dokonał sprawdzenia wysokości rocznej podstawy wymiaru składek, nie można mówić o istnieniu jakiejkolwiek nadpłaty, zaś do sprawdzenia rocznej podstawy wymagane było złożenie przez płatnika dokumentów wymienionych w art. 19 ust. 6a. W związku z tym o nienależnie opłaconych składkach można mówić dopiero od daty otrzymania przez ZUS imiennego raportu miesięcznego korygującego i deklaracji rozliczeniowej korygującej. Dopiero bowiem od tej daty możliwe jest stwierdzenie, że składki zostały nienależnie opłacone.
Nienależnie opłacone składki podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległych lub bieżących należności, a w razie ich braku – na poczet przyszłych składek, chyba że płatnik złoży wniosek o ich zwrot. Po stwierdzeniu, że składki zostały nienależnie opłacone, płatnik składek może złożyć wniosek o ich zwrot. Organ rentowy ma następnie 30 dni na zwrot składek wnioskodawcy. Zgodnie zaś z regulacją zawartą w art. 24 ust. 6e ustawy systemowej, jeżeli nienależnie opłacone składki nie zostaną zwrócone w tym terminie, podlegają oprocentowaniu w wysokości równej odsetkom za zwłokę, pobieranym od zaległości podatkowych, od dnia złożenia wniosku o zwrot nienależnie opłaconych składek.
Ważne
Oprocentowaniu podlegają dopiero nadpłacone składki, których ZUS nie zwrócił w ciągu 30 dni od złożenia wniosku
Wynika z tego, że naliczenie odsetek za zwłokę jest możliwe jedynie po spełnieniu łącznie dwóch warunków – złożenia przez płatnika wniosku o zwrot takich składek oraz niewypłacenie ich w terminie 30 dni od wpływu wniosku.
W omawianej sytuacji płatnik składek nie złożył wniosku o zwrot nadpłaconych składek, a jedynie wniosek o zaliczenie ich na poczet bieżących składek. Działanie ZUS należy więc uznać za prawidłowe – dokonał tylko zaliczenia składek, bez odsetek. Płatnik nie ma podstaw do wystąpienia z roszczeniem o odsetki. Podobne stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w wyroku z 14 lutego 2013 r., sygn. akt III AUa 829/12.
Podstawa prawna
Art. 19 ust. 6a, art. 24 ust. 6a–8 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).
