Na prośbę DGP resort pracy wyjaśnił, jak stosować przepisy przejściowe dotyczące urlopu rodzicielskiego, zawarte w ostatniej nowelizacji kodeksu pracy (tj. w ustawie z 9 marca 2023 r., Dz.U. poz. 641). O tym, że budzą one wątpliwości pracodawców, pisaliśmy m.in. 20 kwietnia („Ruszy karuzela z wnioskami o urlop rodzicielski” – DGP nr 77/2023). Wśród przedsiębiorców trwa dyskusja o tym, jak się mają do siebie art. 30 i 31 oraz art. 39 nowelizacji.
Artykuły 30 i 31 odnoszą się do składania wniosków o urlop rodzicielski (pierwszy do tzw. długiego wniosku, obejmującego urlop macierzyński i rodzicielski, a drugi – odrębnego wniosku o rodzicielski). Przepisy te dotyczą przypadków, gdy pracownik przed wejściem w życie nowelizacji zawnioskował o urlop rodzicielski, ale nie zaczął z niego korzystać. W tej sytuacji, jak wskazuje art. 30 i 31 ustawy, pracodawca musi jak najszybciej zwrócić pracownikowi wniosek, żeby ten mógł go zmienić i ponownie złożyć w terminie siedmiu dni. Dzięki temu do urlopu rodzicielskiego będzie można zastosować nowe przepisy. Jeśli jednak pracownik nie złoży ponownie wniosku, to będzie korzystać z urlopu zgodnie z podaniem złożonym przed wejściem w życie ustawy.
Natomiast art. 39 nowelizacji zobowiązuje pracownika do złożenia wniosku o przeliczenie wysokości zasiłku m.in. za okres urlopu rodzicielskiego. Dzięki temu zatrudniony będzie mógł skorzystać z zasiłku w nowej, wyższej wysokości – 81,5 proc. podstawy wymiaru zamiast 80 proc. w przypadku tzw. długiego wniosku i 70 proc. zamiast 60 proc. w przypadku wniosku o sam urlop rodzicielski. W tym celu jednak pracownik musi złożyć wniosek o ustalenie nowej wysokości zasiłku. I ma na to tylko 21 dni od dnia wejścia w życie ustawy – termin upływa 17 maja.
Wobec tego wśród pracodawców pojawiły się pytania, czy w przypadku gdy pracownik złoży ponownie wniosek o urlop rodzicielski (na podstawie art. 30 lub 31 nowelizacji), to można uznać, że tym samym wnioskuje o przeliczenie wysokości zasiłku zgodnie z nowymi zasadami (art. 39).
– Pracodawcy jeszcze przed wejściem w życie nowelizacji zgłaszali obawy, że cofanie wniosków spowoduje nieporozumienia z pracownikami. Składając wniosek o urlop na nowych zasadach, zatrudnieni mogą bowiem wychodzić z założenia, że tym samym wnioskują o nową wysokość zasiłku. I faktycznie, tak się dzieje – informuje Robert Lisicki, dyrektor departamentu pracy w Konfederacji Lewiatan.
O wyjaśnienie problematycznej kwestii redakcja DGP wystąpiła więc do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej.
– W przypadku gdy ubezpieczony złoży wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego w trybie art. 30 albo 31 kodeksu pracy, ale nie przekaże informacji w ciągu 21 dni od wejścia w życie ustawy o chęci pobierania zasiłku macierzyńskiego w nowej wysokości, będzie korzystał z zasiłku macierzyńskiego na dotychczasowych zasadach – brzmi odpowiedź resortu.
Jak wskazuje Robert Lisicki, stanowisko resortu ma duże znaczenie, bo przeliczeniem zasiłku zainteresowana jest spora grupa pracownic.
– Z odpowiedzi resortu wynika, że ponowne złożenie wniosku o urlop rodzicielski nie oznacza, iż pracownica zawnioskowała o przeliczenie zasiłku. Wobec tego konieczny jest odrębny wniosek – komentuje Robert Lisicki. Wskazuje przy tym, że małe i średnie firmy mają problemy z wdrożeniem zmian wynikających z nowelizacji i zwłaszcza u nich można spodziewać się zamieszania przy składaniu wniosków. Niektóre większe podmioty, by uniknąć bałaganu, już przygotowują dla zatrudnionych odpowiednie wzory pism, a także informują, że złożenie nowego wniosku o urlop nie jest tożsame z przeliczeniem wysokości zasiłku. Zwłaszcza że do tej pory nie było jednoznacznych wytycznych co do stosowania tych regulacji. ©℗
