Pracodawca musi zwrócić pracownikom wnioski o urlop rodzicielski

W naszej firmie dwie pracownice przebywają na urlopach związanych z macierzyństwem – jedna na urlopie macierzyńskim, druga już na rodzicielskim. Obie złożyły tzw. długie wnioski o udzielenie urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Jakie czynności powinniśmy podjąć w związku z nowelizacją kodeksu pracy?

Pracodawcy powinni przede wszystkim pamiętać o konieczności zwrotu wniosków o urlop rodzicielski, także wtedy gdy chodzi o tzw. długi wniosek, a więc składany do 21 dni po porodzie o udzielenie urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Taki obowiązek ustanawiają art. 30 i 31 ustawy o zmianie ustawy ‒ Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (dalej: ustawa nowelizacyjna), która weszła w życie 26 kwietnia 2023 r.

Zgodnie z art. 30 do pracownika, który przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy złożył wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego albo jego części zgodnie z art. 1791 lub art. 1824 kodeksu pracy (dalej: k.p.) w starym brzmieniu (a więc tzw. długie wnioski), ale nie rozpoczął korzystania z tego urlopu 26 kwietnia 2023 r., stosuje się nowe przepisy. Przepis ten nakłada na pracodawcę obowiązek niezwłocznego zwrócenia pracownikowi wniosku w celu jego zmiany i ponownego złożenia pracodawcy w terminie siedmiu dni. Jeżeli pracownik nie złoży ponownie wniosku, to korzysta z urlopu zgodnie z wnioskiem złożonym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Niezależnie jednak od tego, czy pracująca matka złoży wniosek, czy nie, i tak ojciec dziecka otrzyma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze dodatkowych dziewięciu tygodni.

Podobna zasada została zawarta w art. 31 ustawy nowelizacyjnej. Wynika z niego, że do pracownika, który przed 26 kwietnia 2023 r. złożył wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego albo jego części zgodnie z art. 1821a albo art. 183 par. 4‒43 k.p. (a więc oddzielne wnioski o urlop rodzicielski) w brzmieniu dotychczasowym, ale nie rozpoczął korzystania z tego urlopu, stosuje się nowe przepisy. W tym przypadku pracodawca również został zobowiązany do niezwłocznego zwrotu pracownikowi wniosku w celu jego zmiany i ponownego złożenia pracodawcy w terminie siedmiu dni. Także w tym przypadku, jeżeli pracownik nie złoży ponownie wniosku, to korzysta z urlopu zgodnie z wnioskiem złożonym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. W tym przypadku także trzeba podkreślić, iż niezłożenie ponownie wniosku nie spowoduje, że rodzice nie będą mogli skorzystać z dodatkowych dziewięciu tygodni urlopu rodzicielskiego.

Jak widać, konieczność zwrotu wniosku nie ma większego uzasadnienia, bo pracownicy tak czy inaczej zyskają prawo do dodatkowych dziewięciu tygodni. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej nie wyjaśniło, czemu ma służyć taka konstrukcja przepisów (pisaliśmy o tym w artykule „Ruszy karuzela z wnioskami o urlop rodzicielski” z 20 kwietnia 2023 r., DGP nr 77). Niezależnie od motywów takiego ich sformułowania, pracodawcy powinni pamiętać o nałożonych na nich obowiązkach. Przede wszystkim muszą więc zweryfikować, która z zatrudnianych pracownic złożyła tzw. długi wniosek, a obecnie jest jeszcze na urlopie macierzyńskim, i formalnie zwrócić jej wniosek. Jeśli pracownica, która złożyła długi wniosek, znajduje się już w okresie urlopu rodzicielskiego, wniosku nie trzeba jej zwracać. Pracodawcy powinni też zweryfikować, czy są w zakładzie pracy osoby, które przed 26 kwietnia 2023 r. złożyły oddzielny wniosek o urlop rodzicielski, który ma się rozpocząć po 26 kwietnia 2023 r. ©℗