Osoba prowadząca działalność w czasie zwolnienia lekarskiego powinna powstrzymać się od aktywności. Nie ma przeszkód, aby usługi w tym czasie świadczył małżonek samozatrudnionej bizneswoman. Upoważnienie do tego wynika zaś z przepisów.
Osoba prowadząca działalność w czasie zwolnienia lekarskiego powinna powstrzymać się od aktywności. Nie ma przeszkód, aby usługi w tym czasie świadczył małżonek samozatrudnionej bizneswoman. Upoważnienie do tego wynika zaś z przepisów.
Opolski oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zażądał od tamtejszej bizneswoman zwrotu przeszło 53 tys. zł zasiłku chorobowego. ZUS stwierdził bowiem, że w czasie jej kolejnych zwolnień lekarskich i pobierania zasiłku opiekuńczego w związku z chorobą dziecka prowadziła działalność gospodarczą. Świadczyły o tym faktury na zakup paliwa do jej firmowego auta, zakupy materiałów do prowadzenia tej działalności w sklepach internetowych czy umowa najmu podpisana w czasie jej absencji chorobowej.
Sąd Rejonowy w Opolu uwzględnił skargę bizneswoman od decyzji ZUS i przyjął jej wyjaśnienia, że od 2011 r. w prowadzeniu działalności gospodarczej, podczas której prowadzi zajęcia z pilatesu, pomaga jej mąż. Ma pełnomocnictwo do jej reprezentowania w razie czasowej niezdolności do pracy lub wyjazdu służbowego. Bizneswoman podkreśliła, że w czasie jej zwolnień lekarskich większość zaplanowanych wcześniej zajęć została odwołana. W sporadycznych sytuacjach zajęcia te odbywały się bez jej udziału. Organizował je mąż, który przy użyciu laptopa odtwarzał nagrania, na których była widoczna jego żona wykonująca poszczególne ćwiczenia. Zakupy na firmę też były dokonywane w tym czasie przez męża. Z kolei w kwestii zawartej ze szkołą, w czasie zwolnienia chorobowego, umowy najmu pomieszczeń, w których odbywały się zajęcia, sąd uznał za czynność incydentalną, wymuszoną zakończeniem dotychczasowej umowy najmu, co mogłoby prowadzić do pozbawienia jej miejsca, w którym prowadziła swoją działalność.
Sąd nie dopatrzył się więc naruszenia art. 17 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U z 2022 r. poz. 1732 ze zm., dalej: ustawa zasiłkowa), nakazującego powstrzymywanie się od aktywności zawodowej w czasie zwolnienia lekarskiego.
Innego zdania był sąd okręgowy, który zwrócił uwagę na treść wyjaśnień złożonych przez bizneswoman w ZUS. Wynikało z nich, że działalność prowadzi samodzielnie i że nikomu nie udzieliła pełnomocnictw. SO stwierdził też, że nie można uznać rozliczania faktur i innych działań podejmowanych dla prowadzenia tej działalności za incydentalne. Oddalił więc odwołanie bizneswoman, co oznaczałoby konieczność zwrotu wypłaconych przez ZUS zasiłków.
Skuteczna okazała się skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego, który na posiedzeniu niejawnym korzystnie dla bizneswoman rozstrzygnął sprawę. SN podkreślił, że w sytuacji gdy osoba prowadząca działalność w czasie zwolnienia lekarskiego podejmuje sporadyczne aktywności, wymuszone np. regulacjami prawnymi lub sytuacją faktyczną, wtedy złożenie podpisu na dokumencie, zwłaszcza urzędowym, sporządzenie rachunku lub faktury, których niedopełnienie prowadziłoby do niedochowania ustawowego lub umówionego z kontrahentem terminu, nie może być uznane jako sprzeczne z art. 17 ustawy zasiłkowej.
SN zwrócił jednak uwagę na rozbieżność w ustaleniach sądów I i II instancji w zakresie udzielenia mężowi pełnomocnictwa do zastępowania jej przy prowadzeniu działalności w czasie choroby.
– Takie upoważnienie nie musi mieć szczególnej formy prawnej – radzi Andrzej Radzisław, radca prawny, partner w kancelarii Goźlińska Petryk i Wspólnicy. – Zgodnie z art. 23 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego małżonkowie są m.in. zobowiązani do wzajemnej pomocy i współdziałania dla dobra rodziny. Do tego nie trzeba udzielać oddzielnego pełnomocnictwa – dodaje. ©℗
ORZECZNICTWO
Wyrok Sądu Najwyższego z 14 grudnia 2022 r., sygn. akt III USKP 126/21. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
