Przedsiębiorca zatrudniający na stałe pracowników poza granicami kraju musi obowiązkowo odprowadzić do ZUS daninę od wypłat z tytułu podróży służbowej – uznał Sąd Najwyższy.

Powodem sporu była decyzja ZUS ustalająca podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne do wszystkich przychodów pracowników, w tym od części wynagrodzenia określanego przez pracodawcę jako dieta. Właściciel odwołał się od tej decyzji. W czasie rozpoznawania sprawy w I instancji ustalono, że firma prowadziła działalność usługową. Od 1998 r. przedsiębiorca dzierżawił barki od państwowej firmy. To właśnie na nich byli zatrudnieni pracownicy, którzy pływali do Niemiec, Belgii i Holandii. Polecenia wyjazdu oraz określenie trasy właściciel firmy przekazywał kapitanowi jednostki, ten zaś załodze. W czasie postojów podwładni wykonywali prace konserwacyjne, naprawy silników oraz dbali o stan techniczny barek. Z racji tego, że osoby te przebywały poza granicami kraju, pracodawca dodatkowo wypłacał im dodatkowe świadczenia przysługujące w czasie podróży służbowej, których celem jest rekompensata kosztów utrzymania poza domem. Sąd I instancji przyznał rację firmie.
ZUS złożył apelację do sądu II instancji. Ten zaś zgodził się ze stanowiskiem zakładu. Sędziowie wskazali, że podróż służbowa stanowi nietrwałą zmianę miejsca pracy następującą na polecenie pracodawcy. W rozpatrywanej sprawie podróż nie była wydarzeniem nadzwyczajnym. Osoby te wiedziały, że będą stale pracować na barkach, a zatem nie wykonywały pracy poza miejscem ustalonym w umowach. Ponadto wykonywanie obowiązków pracowniczych było związane ze stałym przemieszczaniem się po różnych krajach. W ocenie sądu takie osoby nie miały prawa do diety. Tym samym wypłacone kwoty rekompensujące pobyt poza granicami kraju muszą być włączone do podstawy wymiaru składek.
Przedsiębiorca złożył kasację do SN, który ją oddalił. Sędziowie zwrócili uwagę, że podwładni w czasie rejsów barkami wykonywali czynności wynikające z umów o pracę. Sporne diety stanowiły de facto normalne wynagrodzenie. SN wskazał, że tylko w przypadku kierowców zatrudnionych w transporcie drogowym można mówić o podróżach służbowych, ale w przypadku tej grupy zawodowej obowiązują specjalne regulacje.
ORZECZNICTWO
Wyrok z 10 lutego 2015 r., sygn. akt II UK 225/13. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia