Jeśli organ prowadzący szkoły jest pracodawcą dla zatrudnionych w nich osób, to wtedy należy zsumować pracowników z każdej placówki. Gdy tak ustalony stan zatrudnienia przekroczy 25 osób, powstaje obowiązek wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Tak wynika z interpretacji indywidualnej wydanej przez fundusz.
Z wnioskiem w tej sprawie wystąpiła osoba fizyczna, która prowadzi działalność gospodarczą z różnych obszarów, a oprócz tego ma też zakład produkcyjno-szkoleniowy i jest organem prowadzącym dla pięciu szkół. Każda z nich ma swój numer REGON, ale to wnioskodawca jest pracodawcą dla zatrudnionych w tych placówkach osób i stroną umów o pracę, w których jest wskazana konkretna szkoła jako miejsce świadczenia przez nich pracy. W żadnej z tych placówek stan zatrudnienia nie przekracza 25 osób.
Ponieważ art. 21 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tj. Dz.U. z 2021 r. poz. 573 ze zm.) nakłada na pracodawców, którzy mają minimum 25 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, obowiązek wnoszenia wpłat na rzecz PFRON (chyba że osiągają 6-proc. wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych), wnioskodawca zapytał, czy może ujmować każdą ze szkół oddzielnie w odniesieniu do wspomnianego limitu. W praktyce oznaczałoby to brak konieczności uiszczania należności do funduszu. Pracodawca chciał też uzyskać odpowiedź, czy w sytuacji gdy nie będzie to prawidłowe postępowanie, będzie możliwe skorzystanie z wyjątku określonego w art. 21 ust. 2b ustawy. Przepis ten stanowi, że w przypadku wymienionych w nim placówek, w tym publicznych i niepublicznych szkół, wskaźnik zatrudnienia zwalniający z wpłat na PFRON wynosi 2 proc.
PFRON, powołując się na informacje przekazane przez wnioskodawcę oraz przesłane statuty szkół, wyjaśnia, że nie można uznać, że te placówki są pracodawcami mającymi kompetencje do samodzielnego zatrudniania pracowników. Nie ma znaczenia, że te osoby są zatrudniane w danych szkołach, wykonują w nich obowiązki i podlegają ich dyrekcji, nieistotny jest też fakt posiadania osobnych numerów REGON – świadczy to jedynie o pewnym wyodrębnieniu organizacyjnym, ale nie jest tożsame z byciem pracodawcą w rozumieniu przepisów kodeksu pracy. W efekcie stany zatrudnienia z poszczególnych szkół są sumowane i z uwagi na to, że wnioskodawca jako pracodawca przekracza limit 25 podwładnych, jest zobowiązany do dokonywania wpłat na PFRON.
W odniesieniu do drugiego pytania fundusz podkreśla, że wnioskodawca jest wprawdzie pracodawcą, ale nie prowadzi wyłącznie jednostek wymienionych w art. 21 ust. 2b ustawy o rehabilitacji, bo poza szkołami ma też zakład produkcyjno-szkoleniowy. Tymczasem wspomnianym przepisem objęci są jedynie ci pracodawcy, którzy jednocześnie należą do kręgu podmiotów w nim wymienionych lub prowadzą wymienione w nim podmioty. Z tego powodu w przypadku wniosko dawcy art. 21 ust. 2b nie będzie miał zastosowania.
Fundusz powołuje się przy tym na liczne orzecznictwo w sprawie interpretacji tego przepisu, w tym np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 marca 2021 r. (sygn. akt III FSK 2407/21), który orzekł, że art. 21 ust. 2b zawiera wyczerpujący wykaz podmiotów, które mogą korzystać z obniżonego 2-proc. wskaźnika zatrudnienia, i dotyczy to wyłącznie pracodawców będących tymi podmiotami lub prowadzących podmioty w nim wymienione. ©℗
Interpretacja indywidualna wydana 17 października 2022 r. przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, znak DW.400.6.2022.IGR
