Kiedy moja żona trafiła w sobotę rano z udarem do szpitala, okazało się, że nie ma ubezpieczenia. Ja miałem je jako bezrobotny zarejestrowany w urzędzie pracy, więc w tym momencie postanowiłem do ubezpieczenia zgłosić również żonę. Dowiedziałem się bowiem, że członka rodziny mogę zgłosić siedem dni wstecz. W poniedziałek pojechałem do urzędu pracy, zgłosiłem żonę i dostałem zaświadczenie to potwierdzające. W szpitalu jednak kazano mi jechać ponownie do urzędu pracy po zaświadczenie, w którym byłoby potwierdzenie ubezpieczenia za sobotę i niedzielę, ale urząd odmówił jego wystawienia – opowiada pan Wiktor. – Czy można zgłosić członka rodziny 7 dni wstecz i czy placówka medyczna powinna uznać ubezpieczenie wystawione z poniedziałkową datą, ale obejmujące również wcześniejsze dni? I jak wygląda sytuacja w przypadku pobytu w szpitalu w celu ratowania życia – pyta pan Wiktor.
Andrzej Troszyński, rzecznik mazowieckiego NFZ / Dziennik Gazeta Prawna
Prawo do bezpłatnego leczenia i refundowanych leków w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia przysługuje temu, kto jest zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego. Takiego zgłoszenie dokonuje płatnik składek, czyli ta osoba lub instytucja, która te składki odprowadza. Zatem osoby pracujące robią to za pośrednictwem swojego pracodawcy lub zleceniodawcy, bezrobotne – urzędu pracy, osoby pobierające zasiłek stały z pomocy społecznej – ośrodek pomocy społecznej itd. Prowadzący własną działalność gospodarczą sami dokonują zgłoszenia w ZUS lub KRUS, a osoby, które nie mają żadnego tytułu do ubezpieczenia – robią to sami w oddziale NFZ. Ci ostatni płacą za siebie comiesięczną składkę.
Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wymaga, by osoby, które nie zgłaszają się do ubezpieczenia same, w terminie siedmiu dni od dnia zaistnienia okoliczności powodujących konieczność dokonania zgłoszenia członków rodziny, poinformowały o tym właściwy podmiot. Z przepisu wynika więc, że osoby podlegające obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, a zatem zarejestrowany bezrobotny lub pracownik, którzy mają nieubezpieczonych członków rodziny, są zobligowani do ich zgłoszenia. Jeśli więc np. żona straciła pracę (i tytuł do ubezpieczenia), to mąż ma obowiązek poinformować o tym swojego pracodawcę w ciągu siedmiu dni, a ten dokona zgłoszenia żony. Podobnie w przypadku pana Wiktora. Jeśli jego żona straciła pracę, a on był już zarejestrowany w urzędzie pracy, miał obowiązek zgłoszenia jej do ubezpieczenia.
Co gorsze, zgodnie z przywołaną ustawą, ci, którzy nie dopełniają obowiązku zgłoszenia swoich bliskich (oraz wyrejestrowania ich), narażają się na karę grzywny.
Członek rodziny to...
...małżonek, dziecko własne, przysposobione lub drugiego małżonka, wnuk lub dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej, matka, ojciec, ojczym, babka, dziadek, osoby przysposabiające osoby ubezpieczone oraz inni wstępni pozostający z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym (np. babka, dziadek).
Uwaga! Za członka rodziny osoby opłacającej składkę na ubezpieczenie zdrowotne nie jest odprowadzana dodatkowa składka na ubezpieczenie zdrowotne. Nie ma więc znaczenia, ilu członków rodziny zgłosi on do ubezpieczenia.
Podstawa prawna
Art. 3 ust. 2 pkt 5 i 6, art. 67 ust. 3, art. 193 Ustawy z 27 sierpnia 2004 r o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027).
PORADA EKSPERTA
Osoba ubezpieczona, np. osoba bezrobotna, zarejestrowana w urzędzie pracy, powinna zgłosić nieubezpieczonego członka rodziny do ubezpieczenia, nie czekając na konieczność skorzystania przez nią ze świadczeń opieki zdrowotnej. W opisanej sytuacji znaczenie ma data, z jaką urząd pracy dokonał zgłoszenia małżonki do ubezpieczenia. Jeśli datą zgłoszenia, tj. objęcia obowiązkiem ubezpieczenia, jest poniedziałek, to od tego momentu osoba zgłaszana uzyskuje prawo do korzystania ze świadczeń w ramach publicznej ochrony zdrowia. Jeśli natomiast zgłoszenia dokonano w poniedziałek, ale wskazano jako datę objęcia ubezpieczeniem siedem dni wstecz, to jest to właściwa data ubezpieczenia małżonki.
Wobec powyższego kwestia ubezpieczenia w sobotę i niedzielę zależy od tego, jaką datę wskazał urząd pracy w zgłoszeniu do ubezpieczenia jako datę objęcia ubezpieczeniem. Urząd pracy powinien wydać dokument potwierdzający dokonanie zgłoszenia do ubezpieczenia członka rodziny lub zaświadczenie, w którym wskazuje, który członek rodziny został zgłoszony do ubezpieczenia i z jaką datą. Na pytanie o ratowanie życia odpowiedź jest prosta – to obowiązek każdego lekarza. Jednak jeśli pacjent jest nieubezpieczony, to placówka ma prawo wystawić mu rachunek za udzielone świadczenia.