W związku z korektą wynagrodzeń dwóch byłych pracowników – uczestników PPK okazało się, że na rachunki PPK tych uczestników zostały przekazane za duże wpłaty PPK. Jak pracodawca może odzyskać nadpłacone kwoty, przekazane do instytucji finansowej? Czy jeśli wstrzyma się na razie z jakimikolwiek działaniami, to do ich odzyskania będzie można zastosować nowy – wchodzący w życie 21 listopada br. - art. 28a ustawy o PPK?

Nie. Przepis, o którym mowa w pytaniu, będzie miał zastosowanie wyłącznie do wpłat do PPK dokonanych od 21 listopada br.

W odniesieniu do nienależnych wpłat do PPK dokonanych przed 21 listopada 2022 r., za które nie zostały przydzielone jednostki uczestnictwa albo które nie zostały przeliczone na jednostki rozrachunkowe, rekomendowanym działaniem jest, aby instytucja finansowa - po otrzymaniu informacji od pracodawcy o nienależnie dokonanej wpłacie do PPK - niezwłocznie zwróciła mu kwotę nominalną wpłaconą do PPK (zarówno w części finansowanej przez pracodawcę, jak też w części finansowanej przez pracownika), a ten powinien niezwłocznie zwrócić pracownikowi – finansowaną przez niego – część wpłaty. Chyba że umowa o prowadzenie PPK przewiduje inny sposób postępowania z kwotami nienależnie przekazanymi do funduszu zdefiniowanej daty, za które nie zostały jeszcze przydzielone jednostki uczestnictwa albo które nie zostały przeliczone na jednostki rozrachunkowe.

Zwrot przed przydzieleniem jednostek po 21 listopada br.

Po wejściu w życie art. 28a ustawy o PPK, co nastąpi 21 listopada 2022 r., w przypadku gdy za nienależnie dokonane - od 21 listopada br. - wpłaty do PPK nie zostały jeszcze nabyte jednostki uczestnictwa funduszu inwestycyjnego/ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego lub gdy wpłaty te nie zostały jeszcze przeliczone na jednostki rozrachunkowe funduszu emerytalnego, instytucja finansowa niezwłocznie - nie później niż w terminie 3 dni roboczych po powzięciu informacji, że wpłaty okazały się w całości lub części nienależne - zwraca środki:

• osobie, na rzecz której te nienależne wpłaty zostały dokonane – zwrot dotyczy wpłat sfinansowanych przez tę osobę, przy czym instytucja finansowa dokonuje zwrotu środków na rachunek bankowy tej osoby, a jeżeli nie posiada informacji o numerze takiego rachunku – na rachunek bankowy pracodawcy;

• pracodawcy – zwrot dotyczy wpłat finansowanych przez pracodawcę (na rachunek bankowy tego podmiotu).

W sytuacji, gdy zwrot środków należny osobie, na rzecz której dokonano nienależnych wpłat, trafi do pracodawcy, ten będzie obowiązany do niezwłocznego przekazania jej tych środków - nie może tego zrobić później niż w terminie 5 dni roboczych od ich otrzymania z instytucji finansowej.

Zwrot po przydzieleniu jednostek – wpłaty dokonane przed 21 listopada br.

Większe różnice pomiędzy stanem prawnym istniejącym do 20 listopada 2022 r. a stanem prawnym obowiązującym od 21 listopada 2022 r. będą mieć miejsce w sytuacji, gdy danej osobie zostały przydzielone jednostki uczestnictwa lub jednostki rozrachunkowe. W odniesieniu do nienależnych wpłat do PPK dokonanych przed 21 listopada 2022 r., za które zostały przydzielone jednostki uczestnictwa albo które zostały przeliczone na jednostki rozrachunkowe, rekomendowanym działaniem jest poinformowanie przez instytucję finansową pracodawcy o przydzieleniu jednostek uczestnictwa albo o przeliczeniu wpłat na jednostki rozrachunkowe i oczekiwanie na dalsze instrukcje postępowania wyrażające zgodną wolę pracodawcy oraz uczestnika PPK. W stanie prawnym obowiązującym do 20 listopada 2022 r. pracodawca lub instytucja finansowa nie może samodzielnie, z pominięciem pracownika (uczestnika PPK), wydawać albo realizować dyspozycji umorzenia jednostek uczestnictwa albo jednostek rozrachunkowych należących do innej osoby.

Zwrot wpłat po przydzieleniu jednostek – wpłaty dokonane od 21 listopada br.

Po wejściu w życie art. 28a ustawy o PPK, jeżeli na rachunku PPK osoby, na rzecz której zostały dokonane nienależne wpłaty do PPK, zostały już zapisane jednostki uczestnictwa funduszu inwestycyjnego/ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego lub jednostki rozrachunkowe funduszu emerytalnego, instytucja finansowa - niezwłocznie po powzięciu informacji o tym, że wpłaty te są nienależne (w całości lub części) - odkupuje lub umarza te jednostki uczestnictwa lub te jednostki rozrachunkowe - w zakresie, w jakim okazały się nienależne, bez konieczności złożenia żądania odkupienia tych jednostek uczestnictwa lub umorzenia tych jednostek rozrachunkowych przez tę osobę.

W powyższej sytuacji instytucja finansowa, w terminie 3 dni roboczych od dnia odkupienia jednostek uczestnictwa lub umorzenia jednostek rozrachunkowych, zwraca środki:

  • osobie, na rzecz której te nienależne wpłaty zostały dokonane - zwrot dotyczy środków pochodzących odpowiednio z odkupienia jednostek uczestnictwa lub umorzenia jednostek rozrachunkowych odpowiednio nabytych lub przeliczonych z wpłat finansowanych przez tę osobę na jej rachunek bankowy, a jeżeli instytucja finansowa nie będzie posiadać informacji o numerze takiego rachunku - na rachunek bankowy podmiotu zatrudniającego;
  • pracodawcy – zwrot dotyczy środków pieniężnych pochodzących odpowiednio z odkupienia jednostek uczestnictwa lub umorzenia jednostek rozrachunkowych odpowiednio nabytych lub przeliczonych z wpłat finansowanych przez podmiot zatrudniający, na jego rachunek bankowy.

W sytuacji, gdy zwrot środków należnych osobie, na rzecz której dokonano nienależnych wpłat, trafi do pracodawcy, ten będzie obowiązany do niezwłocznego przekazania jej tych środków - nie może tego zrobić później niż w terminie 5 dni roboczych od ich otrzymania z instytucji finansowej.

Ważne: Od 21 listopada br. art. 28a ustawy o PPK określać będzie także tryb postępowania instytucji finansowej ze środkami pochodzącymi z wpłat powitalnych i dopłat rocznych, które okazały się nienależne. W takim przypadku środki wrócą do Funduszu Pracy.

Małgorzata Jankowska, ekspert PFR Portal PPK