Interpretacja ZUS
Jest tak, gdy finansuje ją zleceniodawca zatrudnionemu aplikantowi. Nie ma znaczenia, czy wnosi ją bezpośrednio na rzecz okręgowej rady adwokackiej, czy też zwraca zleceniobiorcy uprzednio poniesione wydatki.
Tak postanowił ZUS w decyzji interpretującej przepisy. Występujący o jej wydanie zatrudnia na podstawie zlecenia osoby odbywające aplikację adwokacką. Zapewnia im czas wolny w celu przygotowania się do zaliczeń i kolokwiów, a także zwraca opłaty za szkolenie uiszczane przez aplikantów. Zleceniodawca miał wątpliwość, czy przyznawane przez niego świadczenia na podnoszenie kwalifikacji zawodowych zleceniobiorców nie będą uwzględniane w podstawie wymiaru składek również wtedy, gdy poniesie ich koszt bezpośrednio na rzecz okręgowej rady adwokackiej.
ZUS w wydanej decyzji najpierw przypomniał, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców stanowi przychód, jeżeli w umowie odpłatność za jej wykonanie określono kwotowo (w stawce godzinowej lub akordowej) albo prowizyjnie. Jednak niektóre przychody mogą być wyłączone z tej podstawy. Przewiduje to par. 5 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161, poz. 1106 ze zm.).
Przepisy paragrafów 2–4 tego rozporządzenia (m.in. określające nieoskładkowane przychody pracowników) stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Powyższe oznacza, iż zastosowanie wyłączeń w odniesieniu do zleceń jest uzależnione od charakteru tych umów oraz dopuszczalności zawarcia w nich poszczególnych instytucji. Nie każde więc wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przewidziane dla osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę znajdzie zastosowanie do umów-zleceń.
Zgodnie z par. 2 ust. 1 pkt 29 rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią wartości świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika. Nie dotyczy to jednak wynagrodzeń otrzymywanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy, przysługujących pracownikom podejmującym naukę lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych.
Z takiej regulacji wynika, iż z wyłączenia w niej przewidzianego korzystają jedynie te świadczenia na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, które są określone odrębnymi przepisami. W związku z tym, iż w obecnym stanie prawnym nie obowiązują jakiekolwiek przepisy odrębnie regulujące kwestię przyznawania świadczeń na podnoszenie kwalifikacji, zleceniobiorców, wyłączenie z par. 2 ust. 1 pkt 29 rozporządzenia nie ma do nich zastosowania. Zatem w sytuacji, gdy zleceniodawca pokrywa zleceniobiorcy koszty aplikacji adwokackiej, konieczne jest uwzględnienie wartości tego świadczenia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Decyzja oddziału ZUS w Gdańsku z 9 lutego 2015 r. (DI/100000/43/27/2015).