Osoby, które przestaną się zajmować niepełnosprawnym członkiem rodziny i stracą świadczenie pielęgnacyjne, nie zostaną bez dochodu.
Powiatowe urzędy pracy (PUP) będą przyznawać zasiłek dla bezrobotnych osobom, które ze względu na zakończenie opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny przestały otrzymywać z gminy świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy. Taka propozycja zmian w przepisach została właśnie przedstawiona opiekunom przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (MPiPS).
Opieka nie praca
Obecnie, zgodnie z przepisami ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 149), prawo do zasiłku dla bezrobotnych przysługuje co do zasady osobom, które były zatrudnione w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień zarejestrowania się w PUP i przez łącznie 365 dni otrzymywały co najmniej minimalne wynagrodzenie (obecnie 1750 zł). Do tego czasu nie są więc wliczane lata, w których osoby rezygnujące z pracy, aby zajmować się niepełnosprawnym członkiem rodziny, pobierały świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy. Również otrzymywane przez nich kwoty wsparcia (wynoszą odpowiednio 1200 zł oraz 520 zł miesięcznie) są niższe od minimalnej pensji. To wszystko powoduje, że opiekunowie tracący świadczenia z gminy z powodu śmierci podopiecznego nie mają prawa do zasiłku dla bezrobotnych.
– Zdarzają się sytuacje, gdy rodzic zostaje z dnia na dzień pozbawiony dochodu, bo samotnie wychowywał dziecko i w takim przypadku nie może liczyć na wynagrodzenie małżonka – wskazuje Magdalena Rynkiewicz-Stępień, zastępca dyrektora Miejskiego Centrum Świadczeń w Opolu.
Tymczasem opiekunom bardzo trudno jest szybko wrócić do pracy. Wykształcenie czy kwalifikacje uzyskane przed kilkoma laty nie pozwalają im znaleźć zatrudnienia. Co więcej, często nawet nie wystarczają do tego, by skorzystać z ofert pracy proponowanych im przez pośredniaki.
– Oczywiście takie osoby są obejmowane różnymi formami aktywizacji zawodowej, w tym stażami czy szkoleniami. Pozwalają im na dostosowanie się do rynku pracy, ale skierowanie na nie następuje od razu po zgłoszeniu się do urzędu. Dlatego przyznanie im prawa do zasiłku dla bezrobotnych w takim przejściowym okresie jest dobrym rozwiązaniem – mówi Jerzy Bartnicki, dyrektor PUP w Kwidzynie.
Dodaje, że rozszerzenia prawa do zasiłku o grupę opiekunów nie powinno też spowodować wzrostu liczby osób pobierających pomoc, ponieważ będą to raczej sporadyczne sytuacje.
Głosy na nie
Jednak nie wszyscy szefowie pośredniaków są przekonani do przyznania byłym opiekunom zasiłków. – Pobieranie zasiłku dla bezrobotnych po okresie otrzymywania świadczenia pielęgnacyjnego nie jest dobrym pomysłem. W ten sposób tracony jest pierwotny sens tej formy pomocy, która jest skierowana ściśle do osób zatrudnionych i odprowadzających składki na fundusz pracy – uważa Adam Panek, dyrektor PUP w Rzeszowie.
Dodaje, że tym osobom, ze względu na ich trudną sytuację powinna przysługiwać jakaś pomoc w okresie przejściowym. Jednak jego zdaniem zasadniejsze byłoby objęcie ich wsparciem z systemu pomocy społecznej.
Jak informuje MPiPS, zasiłek dla bezrobotnych byłych opiekunów ma być przyznawany w wysokości i przez okres wynikające z przepisów ustawy o promocji zatrudnienia. Wynosi on 831,10 zł przez pierwsze trzy miesiące i 652,60 zł w kolejnych trzech. Osoby, które pracowały przez mniej niż 5 lat, otrzymują 80 proc. tych kwot, a ze stażem przekraczającym 20 lat – 120 proc.
Na razie nie wiadomo, kiedy zmiany związane z uzyskiwaniem zasiłku przez opiekunów mogłyby wejść w życie ani kto przygotuje projekt. Możliwe, że nie będzie to inicjatywa rządowa, ale parlamentarna. W grudniu 2013 r. do Senatu wpłynęła bowiem petycja w sprawie nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Złożyło ją Ogólnopolskie Stowarzyszenie Rodzin Osób Niepełnosprawnych „Razem możemy więcej”. Petycja została rozpatrzona przez komisję praw człowieka, praworządności i petycji. Poparła postulat rodziców i zdecydowała się taki projekt napisać. Niestety prace nad nim zostały wstrzymane.
– Czekaliśmy na działania podejmowane przez rząd w ramach obrad okrągłego stołu ds. osób niepełnosprawnych. Możliwe jednak, że ze względu na brak ostatecznych rozstrzygnięć powrócimy do tej sprawy – informuje Jan Rulewski, senator PO.
Jak dostać zasiłek dla opiekuna dorosłej osoby niepełnosprawnej GazetaPrawna.pl