Byłe zakłady pracy chronionej nie muszą odprowadzać należności na ZUS tylko w odniesieniu do świadczeń na rehabilitację wypłaconych od początku tego roku
Firmy, które zrezygnowały ze statusu zakładu pracy chronionej (ZPChr), ale zachowały prawo do prowadzenia zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON), mogą łatwiej wydatkować zgromadzone na nim środki. Od wypłacanych pracownikom świadczeń na rehabilitację społeczną, zawodową i leczniczą nie muszą już odprowadzać składek do ZUS. Wcześniej takie uprawnienie przysługiwało tylko ZPChr, co powodowało, że firmy, które przeszły na otwarty rynek pracy, wstrzymywały się z wydatkowaniem środków z funduszu ze względu na dodatkowe koszty.
Zrównanie sytuacji wszystkich firm dysponujących ZFRON bez względu na ich status było możliwe dzięki rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z 22 grudnia 2014 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. poz. 1967). Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (POPON) miała jednak wątpliwości, czy zwolnieniu z oskładkowania podlegają też wydatki poniesione przez firmy przed 1 stycznia 2015 r., a których opłacenia domaga się od firm ZUS.
– Problem ten może dotyczyć wydatków z ZFRON ponoszonych nawet od 1 stycznia 2004 r., bo to od tego momentu firmy, które zrezygnowały ze statusu ZPChr, mogą pod określonymi warunkami dalej prowadzić fundusz – wyjaśnia Mateusz Brząkowski, radca prawny POPON.
Dodaje, że różne interpretacje przepisów co do obowiązku odprowadzania składek wydawały też oddziały ZUS, co powodowało dodatkowe zamieszanie wśród pracodawców.
Organizacja zwróciła się więc o udzielenie wyjaśnienia w tej sprawie do biura pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych (BON). Z jego odpowiedzi wynika, że rozporządzenie z 22 grudnia 2014 r. nie zawiera żadnych przepisów przejściowych, które pozwalałyby nowe rozwiązania zastosować z mocą wsteczną. BON podkreśla, że w świetle przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2014 r. pracodawca musiał odprowadzać składki od wypłaconych świadczeń na rehabilitację.
Mateusz Brząkowski zwraca uwagę, że ta interpretacja nie oznacza, że jeżeli w tym roku pracodawca wydatkuje środki z ZFRON, które trafiły na jego konto w 2014 r., to od pomocy dla pracownika będzie musiał odprowadzić składki. Liczy się bowiem to, że pracodawca poniósł koszty związane ze świadczeniami w 2015 r.