Od lipca osoby zajmujące się dorosłym niepełnosprawnym członkiem rodziny będą mogły – tak jak rodzice dzieci z uszczerbkiem na zdrowiu – ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne.
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przedstawiło wczoraj założenia do zmian w zasadach przyznawania pomocy dla osób rezygnujących z pracy, aby zajmować się niepełnosprawnym członkiem rodziny. To efekt wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 24 października 2014 r. (sygn. akt K 38/13), który uznał, że zróżnicowanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego ze względu na moment powstania niepełnosprawności jest niezgodne z ustawą zasadniczą.
Obecnie opiekujący się osobami, które doznały uszczerbku na zdrowiu zanim ukończyły 18 lub 25 lat (jeżeli było to w trakcie nauki), a więc głównie rodzice mający niepełnosprawnych potomków, mają prawo do wynoszącego 1,2 tys. zł miesięcznie świadczenia pielęgnacyjnego i to niezależnie od osiąganych dochodów. Pozostali (opiekujący się osobami, których niepełnosprawność powstała później) mogą ubiegać się o specjalny zasiłek opiekuńczy, ale wynosi on 520 zł i jest uzależniony od kryterium dochodowego (664 zł na osobę w rodzinie).
Projekt nowelizacji ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 114) przewiduje, że świadczenie pielęgnacyjne będą otrzymywać wszystkie osoby, o ile dochód w przeliczeniu na jednego członka rodziny nie przekroczy 1 tys. zł.
Wysokość wsparcia będzie zależała od wieku osoby niepełnosprawnej. Gdy będzie ona miała mniej niż 18 lat lub 25 lat, świadczenie będzie wynosić tyle samo co dotychczas, a w 2016 r. wzrośnie do 1,7 tys. zł (zgodnie z uchwaloną jeszcze w maju 2014 r. podwyżką po protestach rodziców). Natomiast po przekroczeniu wspomnianego wieku wsparcie będzie wynosić 800 zł.
Przygotowany przez MPiPS projekt zawiera też zmiany związane z innym wyrokiem TK z 18 listopada 2014 r. (sygn. akt SK 7/11). Dotyczył on występującego w przepisach ustawy ograniczenia, które pozwalało na pobieranie tylko jednego świadczenia pielęgnacyjnego tylko przez jedno z rodziców, w sytuacji gdy wspólnie wychowywali więcej niż jedno niepełnosprawne dziecko. Ponieważ trybunał uznał taką zasadę za niekonstytucyjną, przepisy zostaną zmienione w ten sposób, że każdy z opiekunów będzie miało prawo do pomocy. Co więcej, świadczenie pielęgnacyjne będą mogli otrzymywać też emeryci i renciści. Będzie im ono przysługiwać w wysokości różnicy między kwotą wsparcia wypłacanego przez gminę a tego otrzymywanego z ZUS.
O taką zmianę zabiegali rodzice, którzy przeszli na wcześniejszą emeryturę z powodu opieki nad dzieckiem, zanim zaczęło obowiązywać świadczenie pielęgnacyjne. W związku z tym otrzymują niższą pomoc.
Nowe przepisy mają zacząć obowiązywać od 1 lipca tego roku.
– Opiekunowie pobierający dzisiaj świadczenia zachowają prawa nabyte – zapewniła Elżbieta Seredyn, wiceminister pracy i polityki społecznej.
To oznacza, że osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna, będą mogły wybrać, czy chcą otrzymywać wsparcie na nowych zasadach, czy zostać przy tych dotychczasowych.