Radca prawny nie może zaskarżyć do sądu administracyjnego uchwały okręgowej izby radców prawnych pozytywnie opiniującej wniosek jego pracodawcy o zwolnienie z pracy, gdyż jest to sprawa pracownicza. Może ją ewentualnie rozpoznać sąd powszechny – uznał Naczelny Sąd Administracyjny.

Pracodawca zatrudniający radcę prawnego na podstawie umowy o pracę zdecydował się zrezygnować z jego usług. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o radcach prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1166) wystąpił do właściwej okręgowej izby radców prawnych (OIRP) o opinię. Izba pozytywnie odniosła się do wniosku pracodawcy, bo argumenty były poważne. Prawnikowi zarzucano (i zarzuty te uwzględniła izba, wydając pozytywną dla firmy opinię), że nie przestrzega obowiązującego go czasu pracy, narusza obowiązki pracownicze, nie sporządzając na czas żądanych przez pracodawcę opinii prawnych, zachowuje się niegodnie i niekulturalnie w miejscu pracy, wykonuje czynności sprzeczne z interesami pracodawcy (radca przyjął pełnomocnictwo do reprezentowania pracowników firmy, w której był zatrudniony, ale w sprawie przeciwko swojemu pracodawcy, co stanowiło wyraźny konflikt interesów).
Prawnik odwołał się od opinii OIRP, ale izba odrzuciła jego wniosek, stwierdzając niedopuszczalność odwołania się od tej uchwały. Argumentowała, że uchwała nie jest decyzją administracyjną, bo nie ma charakteru władczego i w żaden sposób nie kształtuje praw podmiotu, do którego jest skierowana. Jest ona tylko niewiążącą opinią, która nie zawiera żadnych nakazów, zakazów ani przyzwolenia na dane postępowanie. Artykuł 19 ustawy o radcach prawnych nie stanowi zaś podstawy prawnej do wydania decyzji administracyjnej.
Mężczyzna zaskarżył uchwałę OIRP do sądu administracyjnego, ale WSA w Warszawie oddalił jego skargę. W uzasadnieniu potwierdził tezy o braku władczego charakteru uchwały opiniującej wniosek pracodawcy o zwolnienie radcy. Zdaniem sądu uchwała nie stanowi też rozstrzygnięcia mającego charakter decyzji administracyjnej, od której przysługuje odwołanie. Taka opinia nie jest też tożsama z opinią wydaną w trybie art. 106 k.p.a. (obligatoryjną opinią wydawaną przez inny organ w sprawie administracyjnej, która może być rozstrzygająca dla wydania decyzji administracyjnej), od której przysługuje zażalenie.
Radca nie zgodził się z takim rozstrzygnięciem i skierował do NSA skargę kasacyjną. Tu także nie otrzymał pozytywnego rozstrzygnięcia. NSA wydał wprawdzie postanowienie o uchyleniu wyroku stołecznego WSA, ale rozstrzygnął sprawę zdecydowanie na niekorzyść odwołującego się prawnika – jego skarga została w całości odrzucona z powodów formalnych.
– Uwzględniając treść art. 19 ustawy o radcach prawnych i jego funkcję, nie ma wątpliwości, że należy ten przepis lokować na gruncie prawa pracy. Zaskarżona uchwała nie była bowiem decyzją, nie została przyjęta w trybie przewidzianym przez k.p.a. Podstawą prawną był tu przepis ustawy o radcach prawnych. Stąd należy uznać, że ochronę sądową, o którą zabiegał skarżący, powinien uzyskać w innym trybie, nie przed sądem administracyjnym, gdyż nie jest to właściwa droga postępowania. Skoro jest to sprawa odnosząca się do kwestii pracowniczych, jej rozstrzygnięcie powinno nastąpić w postępowaniu dotyczącym roszczeń z zakresu prawa pracy, a więc w postępowaniu przed sądem powszechnym. Skoro zaś zastosowania nie miał k.p.a., to także nie można zastosować przepisów o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Wyrok sądu I instancji należało zatem uchylić, a skargę odrzucić – powiedział sędzia Wojciech Kręcisz.

orzecznictwo

Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 sierpnia 2022 r., sygn. akt II GSK 312/19 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia