Pan Mariusz pracuje na budowie. – Ponieważ zima jest łagodna, prace wciąż trwają. Jednak temperatury są niskie i zastanawiam się, czy pracodawca nie powinien zapewnić nam czegoś ciepłego do picia. Czy zależy to wyłącznie od dobrej woli szefa – zastanawia się czytelnik
Pan Mariusz słusznie ma wątpliwości. Polskie prawo przewiduje, że w warunkach szczególnie uciążliwych pracodawca ma obowiązek zapewnić podwładnym odpowiednie posiłki i napoje, jeśli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Co istotne, powinien to zrobić nieodpłatnie.
W zimie wystarczy, jeśli przełożony zapewni pracownikom nielimitowaną ilość gorącej herbaty lub kawy. Powinni mieć też stały dostęp do czajnika. Jeśli przebywają, jak nasz czytelnik, na otwartej przestrzeni, a temperatura nie przekracza plus 10 st. C, wszystkim szef musi zapewnić nieograniczony dostęp do napojów. Jeśli temperatura zimą jest wyższa, przysługują one wyłącznie wówczas, gdy zostanie przekroczony limit efektywnego wydatku energetycznego organizmu w ciągu zmiany roboczej. W takiej sytuacji pracownicy powinni korzystać z ciepłych napojów. jeśli mężczyźni wydatkują 1500 kcal a kobiety 1000 kcal. Co więcej, na pracodawcy spoczywa również obowiązek dostarczenia posiłku. Przepisy określają to mianem posiłku regenerującego, a jego kaloryczność zależy od wykonywanej pracy i temperatury otoczenia. Podobnie jak w przypadku napojów, jeśli temperatura przekroczy 10 st., pracodawca musi zapewnić ciepły posiłek po przekroczeniu wydatku energetycznego. Gdy temperatura jest niższa, będzie to niezależne od liczby spalonych kalorii.
Napoje nie powinny być limitowane, a jeśli chodzi o posiłek pracodawca ma obowiązek zapewnić jedno gorące danie, a przepisy określają jego zakładaną wartość odżywczą. Warto podkreślić, że z takiego obowiązku nie zwalniają pracodawcy względy organizacyjne lub brak możliwości dostarczenia posiłku ze względu na rodzaj wykonywanej pracy. W takiej sytuacji można wydać pracownikom bony do wykorzystania np. w zakładowym bufecie. Należy jednak podkreślić, że o ile wydanie talonów jest zgodne z prawem (przy wyraźnym zaznaczeniu, że można dzięki nim wykupić wyłącznie posiłek), to absolutnie nie wchodziu w grę wręczanie podwładnym ekwiwalentu pieniężnego.
Zgodne z prawem będzie również umożliwienie pracownikom samodzielnego wykonania posiłków z otrzymanych produktów (przy odpowiednich warunkach sanitarno-higienicznych). Co do zasady, posiłki powinny być wydawane w czasie przerwy w pracy, po ok. 3–4 godzinach.
Wydatek energetyczny dla pracownika zatrudnionego na danym stanowisku ustala pracodawca, jednak w praktyce najczęściej robi to służba BHP

Podstawa prawna

Art. 232 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2014 r. poz. 1502). Rozporządzenie Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. z 1996 r. nr 60, poz. 279).