Warunek to zachorowanie w czasie zatrudnienia. Wyjątek dotyczy np. emerytów i rencistów, którzy po jego zakończeniu tracą prawo do dalszego świadczenia
Zasiłek chorobowy przysługuje osobie, która stała się niezdolna do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, czyli np. w okresie zatrudnienia. W niektórych przypadkach zasiłek może zostać przyznany także ubezpieczonemu, który już nie podlega temu rodzajowi ubezpieczenia.
Świadczenie przysługuje w takim przypadku, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego (np. rozwiązania stosunku pracy) albo (w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby), nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu.
Koniec zatrudnienia
Zasadą jest, że ustanie tytułu do ubezpieczeniu w trakcie pobierania zasiłku nie ma wpływu na prawo do jego dalszego otrzymywania, zgodnie z orzeczonym okresem niezdolności do pracy. Celem wprowadzenia możliwości pobierania zasiłku po ustaniu ubezpieczenia, które najczęściej jest wynikiem rozwiązania stosunku pracy, było zapewnienie ubezpieczonemu środków do życia w czasie, gdy z powodu stanu zdrowia nie może podjąć nowego zatrudnienia.
Wyjątki od reguły
Od tej reguły istnieje jednak kilka wyjątków, w przypadku których zasiłek przysługiwał będzie jedynie do dnia ustania ubezpieczenia lub w przypadku powstania niezdolności po ustaniu tytułu – nie będzie przysługiwał w ogóle.
Są to następujące sytuacje:
1) Posiadanie ustalonego prawa do renty i emerytury
Większość przesłanek wyłączających to uprawnienie do dalszego pobierania zasiłku wiąże się z posiadaniem jakiegoś innego (przynajmniej potencjalnie) źródła utrzymania, takiego jak emerytura lub renta, co wynika ze wspomnianego wcześniej celu regulacji. W związku z tym, że przepisy ubezpieczeń społecznych nie mogą być interpretowane rozszerzająco, przeszkodą do wypłacania zasiłku nie będzie równoczesne pobieranie np. emerytury wojskowej lub innych świadczeń na podstawie odrębnych przepisów, ponieważ nie zostały wymienione wśród wyjątków od ogólnej zasady.
2) Kontynuowanie działalności zarobkowej lub podjęcie działalności zarobkowej stanowiącej tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającej prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby
Kontynuowanie lub podjęcie działalności zarobkowej powoduje powstanie nowego tytułu do ubezpieczenia chorobowego, który jest określany w orzecznictwie jako silniejszy, czyli wyłączający zastosowanie przepisów przyznających wyjątkowo prawo do świadczeń nawet po ustaniu ubezpieczenia. Orzecznictwo zwraca przy tym uwagę nie na sam fakt działalności, ale na skutki, jaki on wywołuje. Nie każda bowiem aktywność zarobkowa prowadzi do objęcia ubezpieczeniem, a to jest warunek niezbędny do zastosowania tego przepisu.
3) Nienabycie prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia chorobowego
Chodzi tu o przypadek, kiedy ubezpieczenie chorobowe trwało zbyt krótko i nie upłynął jeszcze tzw. okres wyczekiwania, czyli odpowiednio 30 i 90 dni dla ubezpieczonych obowiązkowo i dobrowolnie. Nie ma bowiem powodu, aby osobie, której zasiłek jeszcze nie przysługiwał nawet w trakcie trwania ubezpieczenia chorobowego, wypłacano to świadczenie po jego ustaniu.
4) Posiadanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego
Przepis ten pełni taką samą rolę, jak wyjątek określony w pkt 1 – przyznanie zasiłku chorobowego osobie, która posiada inne źródło utrzymania byłoby niegodne z jego ratio legis. Warto dodać, że zawieszenie pobierania zasiłku przedemerytalnego będzie wyłączało zastosowanie tego wyjątku.
5) Podleganie obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników
Z mocy ustawy ubezpieczeniu społecznemu rolników podlega rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny oraz domownik rolnika, jeżeli ten rolnik lub domownik nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo nie ma ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
Ważne
Możliwość pobierania zasiłku po ustaniu ubezpieczenia wprowadzono, aby zapewnić ubezpieczonemu środki do życia w czasie, gdy z powodu stanu zdrowia nie może podjąć nowego zatrudnienia
Tylko przez 182 dni
Zasiłek nie będzie również przysługiwał osobie, która już wcześniej zdążyła wyczerpać 182-dniowy okres zasiłkowy. Jeśli zaś okres zasiłkowy nie został wyczerpany do końca, to zgodnie z ogólnymi zasadami łączny czas pobierania zasiłku chorobowego przed i po ustaniu ubezpieczenia chorobowego nie może przekroczyć 182 dni.
Podstawa prawna
Art. 4 ust. 1, 6, 7 i 13 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego na wypadek choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159).
Art. 7 ust. 1 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. DzU. z 2013 r. poz. 1403 ze zm.).